Kiểm tra nhiệt độ CPU đơn giản – Giữ máy tính hoạt động ổn định và bền lâu
CPU máy tính của bạn có quá nóng không? Nếu PC của bạn đột nhiên tắt nguồn, treo máy hoặc hoạt động ì ạch trong các tác vụ nặng, rất có thể nguyên nhân là do quá nhiệt, đặc biệt là trong những ngày hè nắng nóng như thiêu đốt. Việc theo dõi nhiệt độ CPU cũng cực kỳ quan trọng khi bạn ép xung (overclock) bộ xử lý của mình—bạn chắc chắn không muốn đẩy hiệu năng vượt quá giới hạn an toàn của chiếc Ryzen 7 7800X3D đắt đỏ (nhưng xứng đáng từng đồng) mà bạn đã đầu tư, phải không?
Đáng ngạc nhiên là Windows không cung cấp bất kỳ cách nào để kiểm tra nhiệt độ CPU của bạn. Bạn có thể truy cập vào BIOS của hệ thống để tìm thông tin này, nhưng đó là một quy trình khá rườm rà chỉ để đọc một cảm biến đơn giản. May mắn thay, có một số phần mềm miễn phí giúp bạn dễ dàng theo dõi nhiệt độ bộ xử lý. Với thông tin này, bạn sẽ biết liệu mình có cần thực hiện các biện pháp tích cực hơn để làm mát hệ thống hay không. Chúng tôi cũng sẽ cung cấp thêm thông tin về cách thực hiện điều đó sau khi giới thiệu các phần mềm hữu ích bên dưới.
Nhưng trước tiên, hãy đảm bảo rằng quạt và các khe tản nhiệt của bạn sạch sẽ, không bị bụi bẩn hoặc vật cản, vì chúng có thể cản trở đáng kể khả năng làm mát của hệ thống. Mọi chủ nhân PC nên có sẵn bình khí nén (canned air) để vệ sinh định kỳ.\
1. Cách kiểm tra nhiệt độ CPU của bạn
Cách nhanh nhất và dễ dàng nhất để kiểm tra nhiệt độ CPU là sử dụng phần mềm Core Temp. Tuy nhiên, hãy cẩn thận trong quá trình cài đặt! Giống như nhiều chương trình miễn phí khác, nó có thể cố gắng cài đặt thêm các phần mềm không cần thiết nếu bạn không bỏ chọn một số tùy chọn trong quá trình thiết lập.
Sau khi cài đặt, hãy mở Core Temp để xem thông tin cơ bản về tình trạng hiện tại của CPU, bao gồm cả nhiệt độ trung bình được hiển thị ở cuối cửa sổ. Nếu bạn muốn xem chi tiết hơn, hãy nhấp vào nút Show hidden icons (Hiển thị biểu tượng ẩn) trên thanh hệ thống (system tray) nằm ở góc phải của thanh tác vụ Windows. Bạn sẽ thấy nhiệt độ được liệt kê cho từng lõi CPU riêng lẻ trong máy tính của mình.
Trong Core Temp, menu Settings (Cài đặt) cho phép bạn tùy chỉnh những gì sẽ hiển thị trên thanh hệ thống (system tray) và cách hiển thị chúng. Tuy nhiên, với cấu hình mặc định, phần mềm này đã được thiết lập đơn giản để bạn dễ dàng nhận biết liệu CPU của mình có đang quá nóng hoặc hoạt động ổn định như mong đợi hay không.
2. Cách theo dõi nhiệt độ CPU
Core Temp không phải là lựa chọn duy nhất. HWInfo là một công cụ giám sát hệ thống chuyên sâu, cung cấp thông tin chi tiết về mọi thành phần phần cứng trong PC của bạn. Nếu bạn chọn chạy chương trình ở chế độ chỉ hiển thị cảm biến (sensors-only mode), cuộn xuống phần CPU (phần riêng biệt, không phải phần nhiệt độ CPU trong danh sách bo mạch chủ) sẽ hiển thị nhiệt độ hiện tại cùng các thông tin chi tiết khác.
Phần mềm Cam của NZXT cũng là một lựa chọn phổ biến với nhiều tính năng đa dạng. Giao diện bắt mắt của nó dễ đọc hơn so với hầu hết các công cụ giám sát khác, đồng thời hiển thị nhiều thông tin hữu ích về CPU, card đồ họa, bộ nhớ và ổ cứng của bạn. Cam còn tích hợp tính năng hiển thị FPS trong game và công cụ ép xung, cùng nhiều tính năng khác. Bạn thậm chí có thể sử dụng ứng dụng di động của NZXT Cam để theo dõi hệ thống từ xa khi không ở gần máy tính.
Open Hardware Monitor và SpeedFan cũng là những công cụ giám sát được đánh giá cao, có khả năng theo dõi thông tin hệ thống. Bạn có rất nhiều lựa chọn! Tuy nhiên, nếu chỉ đơn giản là kiểm tra nhiệt độ CPU, Core Temp với sự tập trung đơn giản và hiệu quả vẫn là lựa chọn khó có thể đánh bại.
Cuối cùng, lưu ý rằng nếu bạn đang sử dụng hệ thống AMD Ryzen, bạn có thể thấy hai thông số nhiệt độ CPU khác nhau. Bạn cần quan tâm đến thông số “Tdie” (tùy thuộc vào cách hiển thị của phần mềm bạn đang sử dụng). Đây là thông số đo nhiệt độ thực tế trên bề mặt chip.
Thông số thay thế “Tctl” là nhiệt độ điều khiển được báo cáo cho hệ thống làm mát và đôi khi bao gồm một khoảng chênh lệch (offset) nhiệt độ để đảm bảo hành vi tốc độ quạt đồng nhất giữa các dòng chip Ryzen khác nhau. Các chương trình được liệt kê ở trên hiển thị một nhiệt độ duy nhất đã bao gồm khoảng chênh lệch này.
3. Cách kiểm tra nhiệt độ CPU trên Windows 10
Vì hệ điều hành Windows 10 không có sẵn công cụ kiểm tra nhiệt độ CPU, bạn sẽ cần sử dụng một trong những phần mềm bên thứ ba được đề xuất ở trên để theo dõi nhiệt độ CPU.
4. Nhiệt độ CPU lý tưởng là bao nhiêu?
Mức nhiệt tối đa mà CPU có thể chịu được sẽ khác nhau tùy theo từng mẫu vi xử lý. Hầu hết các phần mềm giám sát miễn phí đều hiển thị thông tin này dưới dạng “Tj. Max”, viết tắt của temperature junction, tức là nhiệt độ tối đa mà CPU có thể hoạt động an toàn. Nếu bạn không thấy thông tin này, có thể tra cứu mã CPU trên trang CPU World để tìm thông số chính xác.
Tuy nhiên, đó là nhiệt độ giới hạn tối đa – mức mà khi đạt đến, CPU sẽ tự động ngừng hoạt động để tránh bị hư hỏng. Duy trì CPU ở gần mức nhiệt này trong thời gian dài sẽ gây hại đến tuổi thọ phần cứng. Vì vậy, hãy tham khảo các mức nhiệt độ khuyến nghị dưới đây khi CPU đang chịu tải:
Dưới 60°C: Hệ thống hoạt động tốt, không có gì phải lo lắng!
60°C – 70°C: Vẫn ổn, nhưng đã ấm lên. Nếu nhiệt độ tăng dần theo thời gian, bạn nên vệ sinh bụi bẩn trong máy để đảm bảo luồng không khí lưu thông tốt.
70°C – 80°C: Mức nhiệt này khá cao trừ khi bạn đang ép xung CPU. Nếu không ép xung, hãy kiểm tra xem quạt tản nhiệt có hoạt động bình thường không, hoặc liệu có bụi tích tụ làm cản trở luồng khí trong máy không.
80°C – 90°C: Nhiệt độ bắt đầu quá cao để có thể duy trì lâu dài. Hãy kiểm tra phần cứng xem có quạt nào bị hỏng hoặc có quá nhiều bụi không. Nếu bạn đang ép xung, hãy giảm xung nhịp và điện áp, đặc biệt nếu bạn đã tùy chỉnh mức điện áp.
- Lưu ý: Một số CPU hiệu năng cao trên laptop có thể đạt trên 80°C khi chơi game ở chế độ cắm sạc. Điều này có thể xảy ra, nhưng nếu nhiệt độ vượt quá 85°C, bạn nên kiểm tra lại hệ thống làm mát.
Trên 90°C: Báo động đỏ! CPU đang quá nóng và có nguy cơ gây giảm tuổi thọ phần cứng nghiêm trọng. Nếu gặp tình trạng này, bạn cần tắt máy ngay lập tức, kiểm tra quạt tản nhiệt, vệ sinh hệ thống, và xem xét thay thế keo tản nhiệt nếu cần thiết.
5. Cách giảm nhiệt độ CPU
Nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng nhiệt độ CPU cao, có một số bước bạn có thể thực hiện để khắc phục vấn đề này.
1. Vệ sinh PC của bạn:
Nhiệt độ CPU cao thường do bụi bẩn tích tụ qua thời gian bên trong PC, làm tắc nghẽn quạt tản nhiệt và các đường lưu thông khí. Các cửa hàng phần cứng địa phương thường bán bình khí nén (canned air) với giá khá cao, nhưng bạn có thể mua một bình với giá khoảng $13 trên Amazon. Bạn có thể tham khảo hướng dẫn chi tiết về cách vệ sinh PC từ PCWorld. Trong quá trình vệ sinh, hãy kiểm tra xem tất cả các quạt có hoạt động đúng cách không, được lắp đặt đúng hướng và đảm bảo không có khe thông gió nào bị chặn. (Đồng thời, hãy đảm bảo rằng quạt của PC được thiết lập để đạt hiệu suất làm mát tối đa.)
2. Kiểm tra keo tản nhiệt:
Nếu việc vệ sinh không giải quyết được vấn đề, bạn cần thực hiện các bước kỹ lưỡng hơn. Keo tản nhiệt (thermal paste) có nhiệm vụ truyền nhiệt từ CPU sang bộ tản nhiệt. Nếu bạn đã sử dụng PC trong vài năm, keo tản nhiệt có thể đã khô lại, dẫn đến tình trạng nhiệt độ tăng đột biến.
Việc loại bỏ lớp keo tản nhiệt cũ bằng cồn isopropyl và bôi một lớp keo mới có thể giúp giảm nhiệt độ đáng kể. Bạn có thể tìm mua các tuýp keo tản nhiệt chất lượng từ các thương hiệu uy tín như Arctic và Noctua với giá dưới $10 trên Amazon. (Cá nhân tôi đã sử dụng Arctic Silver 5 trong nhiều năm và rất hài lòng với hiệu quả của nó.)
Nếu tất cả các biện pháp trên vẫn không giúp cải thiện nhiệt độ CPU, rất có thể hệ thống tản nhiệt của bạn không đủ mạnh để đáp ứng lượng nhiệt tỏa ra từ CPU, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng tản nhiệt mặc định (stock cooler) hoặc một bộ tản nhiệt bên thứ ba tầm trung cho các dòng vi xử lý cao cấp. Điều này càng trở nên nghiêm trọng hơn nếu bạn đang ép xung CPU. Trong trường hợp này, việc nâng cấp tản nhiệt có thể là giải pháp cần thiết.
3. Gợi ý các bộ tản nhiệt hiệu quả
- Cooler Master Hyper H412 (~23 USD trên Amazon): Đây là một bộ tản nhiệt khí giá rẻ nhưng hiệu quả, với quạt lớn và heatsink cỡ lớn, mang lại hiệu suất làm mát vượt trội hơn hẳn so với tản nhiệt mặc định của AMD và Intel.
- Noctua NH-D15 (~110 USD trên Amazon): Một trong những tản nhiệt khí mạnh mẽ nhất, mang lại khả năng làm mát hiệu quả vượt trội. Tuy nhiên, kích thước lớn của nó có thể gây cản trở khe cắm RAM hoặc thậm chí không vừa với những thùng máy nhỏ gọn.
4. Giải pháp tản nhiệt nước
Các hệ thống tản nhiệt nước vòng kín (Closed-loop liquid cooling – CLC) mang lại hiệu quả làm mát cao hơn so với tản nhiệt khí, đồng thời có thiết kế gọn gàng, lắp đặt đơn giản. Nếu bạn chỉ cần một hệ thống tản nhiệt nước cơ bản, các mẫu radiator 120mm sẽ đáp ứng đủ nhu cầu.
Tuy nhiên, nếu bạn có kế hoạch ép xung, hãy cân nhắc bộ tản nhiệt nước lớn hơn với radiator 240mm hoặc thậm chí 360mm, đặc biệt nếu bạn đang sử dụng các CPU hiệu năng cao như dòng Intel Core i9 hoặc AMD Ryzen 9. Một hệ thống tản nhiệt tốt sẽ giúp máy chạy mát hơn, bền hơn và duy trì hiệu suất ổn định trong thời gian dài.
Kết luận
Kiểm tra và kiểm soát nhiệt độ CPU là một bước quan trọng giúp máy tính của bạn hoạt động ổn định, bền lâu và luôn duy trì hiệu suất tối ưu. Dù Windows 10 không có công cụ theo dõi nhiệt độ tích hợp, bạn hoàn toàn có thể sử dụng các phần mềm giám sát miễn phí để kiểm tra mức nhiệt của CPU. Nếu phát hiện nhiệt độ quá cao, hãy thực hiện các biện pháp như vệ sinh hệ thống, kiểm tra quạt tản nhiệt, thay keo tản nhiệt, hoặc thậm chí nâng cấp bộ tản nhiệt nếu cần thiết.
Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách vệ sinh laptop đúng cách bảo vệ thiết bị, kéo dài tuổi thọ sử dụng
Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp tối ưu để bảo vệ và nâng cấp hệ thống máy tính, hãy ghé ngay COHOTECH – địa chỉ chuyên cung cấp phụ kiện tản nhiệt, linh kiện PC chính hãng với giá tốt, dịch vụ tư vấn chuyên sâu và hỗ trợ kỹ thuật tận tình.
Bạn có thường xuyên kiểm tra nhiệt độ CPU của mình không? Hãy chia sẻ kinh nghiệm, để lại bình luận bên dưới và chia sẻ bài viết để nhiều người cùng biết cách giữ máy tính mát mẻ, hoạt động bền bỉ hơn!
214 Tân Phước, Phường 6, Quận 10, TPHCM