Nâng cấp RAM laptop: Hiệu suất tăng bất ngờ nhưng không như bạn nghĩ

Nâng cấp RAM là cách đơn giản để cải thiện hiệu suất laptop, đặc biệt khi chơi game hoặc làm việc đa nhiệm. Tôi đã thử nâng cấp RAM trên chiếc Dell Latitude 5420, và kết quả vượt mong đợi, nhưng không phải vì dung lượng RAM tăng. Dưới đây là trải nghiệm của tôi và lý do bạn nên cân nhắc nâng cấp RAM.

Tại sao tôi nâng cấp RAM?

Tôi mua một chiếc Dell Latitude 5420 đã qua sử dụng, dòng laptop doanh nhân với CPU Intel Core i7 thế hệ 11 và đồ họa tích hợp Iris Xe. Tuy nhiên, hiệu suất chơi game của nó rất tệ. Các game như Need for Speed: Most Wanted (2012) giật lag ngay cả ở thiết lập thấp nhất.

Ban đầu, tôi nghĩ đồ họa Iris Xe không đủ mạnh và định chỉ dùng laptop để làm việc (lướt web, viết bài). Với 16GB RAM, máy đã đủ cho nhu cầu cơ bản như mở vài tab Chrome và chơi game nhẹ. Nhưng khi kiểm tra qua Task Manager, tôi phát hiện laptop chỉ dùng một thanh RAM (single-channel), trong khi có hai khe cắm. Điều này khiến tôi quyết định mua thêm một thanh RAM 16GB để kích hoạt dual-channel.

Hiệu suất tăng vượt mong đợi

Sau khi lắp thanh RAM thứ hai, hiệu suất cải thiện rõ rệt, đặc biệt khi chơi game:

• Need for Speed: Most Wanted: Trước đây không chơi nổi vì giật lag, giờ tôi tăng thiết lập đồ họa và đạt ổn định 60 FPS.
• Hades II: Chạy mượt mà, không còn hiện tượng giật khung hình.
• Lướt web: Các trang web nặng đồ họa tải nhanh hơn, thao tác mượt mà.

Để xác nhận, tôi chạy bài kiểm tra 3DMark Night Raid (dành cho đồ họa tích hợp):

• Single-channel (16GB): Điểm đồ họa ~11.815.
• Dual-channel (32GB): Điểm đồ họa ~15.355, tăng 30%!

Điểm CPU không thay đổi nhiều, nhưng trải nghiệm thực tế cho thấy gameplay mượt hơn, ít microstutter (giật nhỏ). Kết quả này tương tự thử nghiệm của YouTuber Jarrod’s Tech, xác nhận dual-channel mang lại cải thiện lớn.

Vì sao dual-channel tạo khác biệt?

Dual-channel tăng gấp đôi tốc độ truyền dữ liệu (128-bit so với 64-bit) giữa CPU và RAM. Điều này giúp:

• CPU xử lý nhanh hơn: Ít phải chờ dữ liệu từ RAM.
• GPU tích hợp mạnh hơn: Trên laptop dùng đồ họa tích hợp (như Iris Xe), RAM đóng vai trò như VRAM của GPU. Dual-channel giúp GPU truy cập dữ liệu nhanh, tăng FPS và giảm giật.

Hóa ra, với CPU Intel Core i7 thế hệ 11, dual-channel gần như bắt buộc để kích hoạt đầy đủ Iris Xe. Nếu dùng single-channel, GPU chỉ hoạt động ở chế độ Intel UHD Graphics với ít đơn vị xử lý hơn (dù phần cứng hỗ trợ Iris Xe).

Nâng cấp RAM: Dễ dàng và đáng giá

Nâng cấp RAM là cách cải thiện hiệu suất rẻ và dễ thực hiện nếu laptop của bạn có khe RAM trống. Thanh 16GB DDR4 tôi mua chỉ tốn khoảng 30 USD (khoảng 750.000 đồng), mang lại cải thiện vượt trội so với chi phí bỏ ra.

Mẹo khi nâng cấp:

• Chọn RAM phù hợp: Tìm thanh RAM giống hệt thanh hiện tại (hãng, dung lượng, tốc độ, độ trễ). Ví dụ, tôi dùng hai thanh SK Hynix 16GB DDR4 3200MHz để đảm bảo tương thích dual-channel.
• Kiểm tra khả năng nâng cấp: Một số laptop có RAM hàn chết (soldered), không thể nâng cấp. Hãy kiểm tra thông số máy trước.
• Mua RAM chất lượng: Tôi khuyên dùng Crucial 16GB DDR4 3200MHz CL22, giá hợp lý và tương thích tốt với hầu hết laptop.

Hạn chế cần biết

Không phải laptop nào cũng được lợi từ nâng cấp RAM:

• RAM hàn chết: Nếu laptop không có khe cắm, bạn không thể thêm RAM.
• Single-channel trên máy mới: Một số laptop giá rẻ dùng single-channel để cắt giảm chi phí, làm giảm hiệu suất dù có RAM dung lượng cao.
• Không phải game nào cũng cải thiện lớn: Tùy game, hiệu quả dual-channel có thể khác nhau, nhưng nhìn chung gameplay sẽ mượt hơn.

Có nên nâng cấp RAM laptop?

Nếu laptop của bạn có khe RAM trống và đang chạy single-channel, nâng cấp RAM là lựa chọn đáng giá, đặc biệt cho chơi game hoặc làm việc đa nhiệm. Với chi phí thấp (30-50 USD), bạn có thể tăng 30% hiệu suất đồ họa và trải nghiệm mượt mà hơn. Tuy nhiên, hãy kiểm tra kỹ thông số và đảm bảo RAM mới tương thích với RAM cũ.

Bạn đã nâng cấp RAM laptop chưa? Chia sẻ trải nghiệm ở phần bình luận! Nếu cần laptop mới để làm việc và chơi game, ghé Cohotech Shop để xem HP EliteBook x360 1040 G8 (chip i7, giá từ ~20 triệu), lý tưởng cho mọi nhu cầu.

Xem thêm: Phím tắt Excel tốt nhất cho người dùng chuyên sâu