Hướng dẫn xóa sạch và khôi phục cài đặt gốc MacBook, Mac: Dễ dàng, an toàn

Muốn xóa MacBook hoặc khôi phục cài đặt gốc Mac để bán, sửa lỗi? Xem cách xóa sạch, cài lại macOS trên MacBook, iMac dễ dàng!

Bạn muốn bán MacBook, tặng iMac, hoặc cài lại macOS để máy chạy mượt hơn? Xóa sạch và khôi phục cài đặt gốc Mac là bước cần thiết để bảo vệ dữ liệu cá nhân, đăng xuất Apple ID, và đảm bảo máy hoạt động như mới cho chủ tiếp theo. Không chỉ giúp xóa hết dấu vết cá nhân, việc này còn khắc phục lỗi phần mềm, máy chậm, hoặc nghi ngờ virus. Với MacBook M-series (M1, M2, M3) hoặc Mac T2 chạy macOS Monterey trở lên, bạn chỉ cần vài cú nhấp chuột để xóa MacBook. Nhưng với Mac Intel cũ, quy trình phức tạp hơn, từ đăng xuất dịch vụ đến xóa ổ cứng trong Recovery Mode. Bài viết này hướng dẫn chi tiết cách xóa sạch và khôi phục cài đặt gốc MacBook, Mac, từ sao lưu, xóa dữ liệu, đến cài lại macOS, phù hợp cả người mới dùng Mac!

Tại sao cần xóa MacBook và khôi phục cài đặt gốc?

Xóa MacBook hoặc khôi phục cài đặt gốc Mac giúp bạn:

• Bảo vệ dữ liệu: Xóa sạch file, tài khoản, Apple ID trước khi bán, tặng máy.
• Đăng xuất dịch vụ: Ngắt kết nối iCloud, Find My, iTunes để tránh lỗi cho chủ mới.
• Khắc phục lỗi: Cài lại macOS sạch để sửa máy chậm, lỗi phần mềm, hoặc virus.
• Chuẩn bị máy như mới: Đảm bảo chủ mới cài đặt máy từ đầu, không gặp lỗi.

Lưu ý: Xóa dữ liệu thôi chưa đủ! Bạn cần cài lại macOS để máy khởi động được, tránh hiển thị dấu chấm hỏi khi bật.

Các bước xóa sạch và khôi phục cài đặt gốc Mac

1. Sao lưu dữ liệu trước khi xóa MacBook

Trước khi xóa MacBook, sao lưu dữ liệu để tránh mất file quan trọng. Dù bạn dùng iCloud, không phải mọi thứ (như dữ liệu app bên thứ ba) đều lưu trên đám mây.

Cách sao lưu:

• Dùng Time Machine:
  1. Cắm ổ cứng ngoài (ít nhất 1TB, như Seagate, WD).
  2. Mở System Settings > General > Time Machine (hoặc System Preferences > Time Machine trên macOS cũ).
  3. Chọn ổ ngoài, bật sao lưu tự động, chờ sao lưu hoàn tất (vài giờ nếu dữ liệu lớn).
• Sao chép thủ công: Copy file (ảnh, video, tài liệu) vào ổ ngoài hoặc Google Drive.
• Dùng phần mềm clone: Carbon Copy Cloner hoặc SuperDuper (có bản thử miễn phí) để sao chép toàn bộ ổ cứng, dễ khôi phục sau này.

Lưu ý:

• Kiểm tra bản sao lưu hoạt động bằng cách mở file từ ổ ngoài.
• Sao lưu cả dữ liệu người dùng khác nếu máy chia sẻ (như tài khoản gia đình).

Ví dụ thực tế: Bạn sao lưu ảnh và tài liệu từ MacBook Air M1 lên ổ Seagate 2TB bằng Time Machine trước khi xóa để bán.

2. Xóa MacBook trên macOS Monterey trở lên (M-series/T2)

Nếu dùng MacBook M-series (M1, M2, M3) hoặc Mac T2 (MacBook Pro 2018+, Mac mini 2018+, iMac 2020, Mac Pro 2019) chạy macOS Monterey, Ventura, hoặc Sequoia, bạn có thể dùng tính năng Erase All Content and Settings (xóa mọi thứ) để xóa sạch Mac dễ dàng.

Hướng dẫn:

1. Mở System Settings (Ventura/Sequoia):
   • Nhấn Apple menu > System Settings > General > Transfer or Reset.
   • Chọn Erase All Content and Settings.
2. Mở System Preferences (Monterey):
   • Nhấn Apple menu > System Preferences > System Preferences (menu bar) > Erase All Content and Settings.
3. Xác nhận:
   • Nhập mật khẩu admin.
   • Xem danh sách dữ liệu sẽ xóa (Apple ID, Touch ID, Find My, ứng dụng, Bluetooth).
   • Nhấn Continue, đăng xuất Apple ID (nhập mật khẩu Apple ID).
4. Xóa dữ liệu:
   • Nhận cảnh báo cuối cùng, nhấn Erase All Content & Settings.
   • Mac khởi động lại, xóa mọi thứ (5–15 phút).
5. Kết quả:
   • Máy hiển thị màn hình Welcome như mới.
   • Tắt máy (Apple menu > Shut Down) nếu bán, hoặc cài đặt lại nếu dùng tiếp.

Mac T2 hỗ trợ:

• MacBook Air/Pro (2018+), Mac mini (2018), iMac 27-inch (2020), iMac Pro, Mac Pro (2019).

Lưu ý:

• Cần internet để đăng xuất Apple ID và tắt Activation Lock.
• Sao lưu dữ liệu người dùng khác (nếu có) trước khi xóa.

Ví dụ thực tế: Bạn xóa MacBook Pro M2 chạy Ventura bằng Erase All Content and Settings, máy khởi động lại như mới, sẵn sàng bán.

3. Xóa MacBook trên Mac Intel không T2

Mac Intel không T2 (như MacBook Pro 2017 trở về trước, iMac 2017) cần quy trình phức tạp hơn, bao gồm đăng xuất dịch vụ, ngắt Bluetooth, tắt FileVault, và xóa ổ trong Recovery Mode.

Bước 3.1: Đăng xuất dịch vụ

Trước khi xóa MacBook, đăng xuất để tránh lỗi liên kết tài khoản:

1. Tắt Find My:
   • Mở System Preferences > Apple ID > iCloud > Find My Mac > Options > Turn Off.
2. Đăng xuất iMessage:
   • Mở Messages > Preferences > iMessage > Sign Out.
3. Đăng xuất Music/iTunes:
   • Mở Music > Account > Authorizations > Deauthorize This Computer > Sign Out.
4. Đăng xuất TV:
   • Mở TV > Account > Authorizations > Deauthorize This Computer > Sign Out.
5. Đăng xuất iCloud:
   • Mở System Preferences > Apple ID > Sign Out.
   • Bỏ chọn giữ dữ liệu iCloud (đã sao lưu trước).
   • Nhập mật khẩu Apple ID và Mac để xác nhận.
6. Reset NVRAM (tùy chọn):
   • Khởi động lại, nhấn Command + Option + P + R 20 giây để xóa cài đặt cá nhân.

Lưu ý: Đăng xuất iTunes/TV giới hạn 5 máy, cần làm để dùng tài khoản trên Mac mới.

Ví dụ thực tế: Bạn đăng xuất iCloud và iTunes trên MacBook Pro 2016 trước khi xóa để tránh liên kết Apple ID.

Bước 3.2: Ngắt kết nối Bluetooth

Ngắt Bluetooth để tránh thiết bị (như chuột, bàn phím) tự kết nối lại:

1. Mở System Preferences > Bluetooth.
2. Chọn thiết bị (như Apple Magic Mouse) > Remove.
3. Cắm chuột/bàn phím USB nếu cần dùng trong Recovery Mode.

Lưu ý: Dùng Apple Magic Keyboard hoặc Logitech MX Keys S (từ bài Top 14 bàn phím) để thao tác mượt.

Ví dụ thực tế: Bạn ngắt Magic Mouse trên iMac 2017 để tránh kết nối tự động khi tặng máy.

Bước 3.3: Tắt FileVault

FileVault mã hóa ổ cứng, cần tắt để chủ mới không cần mật khẩu bạn:

1. Mở System Preferences > Security & Privacy > FileVault.
2. Nhấn khóa, nhập mật khẩu admin.
3. Chọn Turn Off FileVault, chờ giải mã (vài phút đến giờ).

Lưu ý: Nếu không tắt, chủ mới không cài được macOS.

Ví dụ thực tế: Bạn tắt FileVault trên MacBook Air 2015 để xóa máy dễ dàng.

Bước 3.4: Vào Recovery Mode (Mac Intel)

Dùng macOS Recovery Mode để xóa ổ cứng:

1. Nhấn Apple menu > Restart.
2. Nhấn và giữ Command + R đến khi thấy logo Apple hoặc quả địa cầu (tải từ internet nếu Recovery HD lỗi).
3. Chọn ngôn ngữ, vào cửa sổ macOS Utilities.

Tùy chọn phím khác:

• Option + Command + R: Cài macOS mới nhất tương thích, ngắt Apple ID (OS X El Capitan trở về trước).
• Shift + Option + Command + R: Cài macOS gốc của máy (Sierra 10.12.4+).

Lưu ý: Dùng Apple Magic Trackpad hoặc Logitech MX Anywhere 3S (từ bài Top 12 chuột) để di mượt trong Recovery Mode.

Ví dụ thực tế: Bạn nhấn Command + R trên MacBook Pro 2017 để vào Recovery Mode và xóa ổ.

Bước 3.5: Xóa ổ cứng trong Disk Utility

Xóa dữ liệu trong macOS Recovery Mode:

Trên macOS Big Sur/Monterey:

1. Trong macOS Utilities, chọn Disk Utility > Continue.
2. Chọn Macintosh HD (hoặc tên ổ chính) > Erase.
   • Tên: Macintosh HD.
   • Định dạng: APFS.
   • Chọn Delete Volume Group để xóa cả Macintosh HD – Data.
3. Xóa các ổ/volume khác (nếu có) bằng nút –.
4. Nhấn Erase, nhập Apple ID nếu yêu cầu, chờ hoàn tất.
5. Thoát Disk Utility (Disk Utility > Quit).

Trên macOS Catalina:

1. Chọn Disk Utility > Continue.
2. Chọn Macintosh HD – Data > – hoặc Edit > Delete APFS Volume > Delete.
3. Chọn Macintosh HD > Unmount (nếu báo lỗi “in use”).
4. Nhấn Erase:
   • Tên: Macintosh HD.
   • Định dạng: APFS.
5. Nhấn Erase, nhập Apple ID nếu cần, chờ hoàn tất.
6. Thoát Disk Utility.

Trên macOS Mojave trở về trước:

1. Chọn Disk Utility > Continue.
2. Chọn Macintosh HD (ổ chính, không phải volume) > Erase.
   • Tên: Macintosh HD.
   • Định dạng: Mac OS Extended (Journaled).
3. Nhấn Erase, chờ hoàn tất.
4. Thoát Disk Utility.

Lưu ý:

• Nếu không xóa Macintosh HD – Data (Catalina+), dữ liệu vẫn còn.
• Lỗi “couldn’t be unmounted” cần nhấn Unmount trước.

Ví dụ thực tế: Bạn xóa Macintosh HD và Macintosh HD – Data trên iMac 2017 chạy Catalina, đảm bảo không còn dữ liệu.

4. Cài lại macOS

Sau khi xóa MacBook, cài lại macOS để máy khởi động được:

Trên Mac M-series/T2:

• Tính năng Erase All Content and Settings tự cài macOS sau khi xóa.
• Máy hiển thị màn hình Welcome, sẵn sàng cho chủ mới.

Trên Mac Intel:

1. Trong macOS Utilities, chọn Reinstall macOS > Continue.
2. Chọn ổ Macintosh HD, kết nối internet (Wi-Fi/Ethernet).
3. Chờ tải và cài macOS (30–60 phút, có thể lâu hơn).
4. Máy khởi động lại, hiển thị màn hình Welcome.
5. Tắt máy (Apple menu > Shut Down) nếu bán, hoặc cài đặt nếu dùng tiếp.

Cài phiên bản macOS khác:

• Command + R: Cài phiên bản macOS hiện tại.
• Shift + Option + Command + R: Cài macOS gốc của máy (Sierra 10.12.4+).
• Option + Command + R: Cài macOS mới nhất tương thích.
• Dùng USB cài macOS:
  1. Tạo USB cài macOS (tải từ App Store, theo hướng dẫn Apple).
  2. Cắm USB, nhấn Option (Intel) hoặc giữ nút nguồn (M-series), chọn USB.
  3. Cài macOS từ USB.

Lưu ý:

• Cần internet để tải macOS (trừ USB).
• Trên Mac M-series/T2, vào Startup Security Utility để bật “Allow booting from external media” nếu dùng USB.

Ví dụ thực tế: Bạn cài lại macOS Ventura trên MacBook Pro 2019 sau khi xóa, máy hiển thị màn hình Welcome như mới.

FAQ: Câu hỏi thường gặp về xóa MacBook

1. Xóa MacBook có xóa hết dữ liệu không?
   Có, nếu dùng Erase All Content and Settings (M-series/T2) hoặc xóa cả Macintosh HD – Data (Catalina+). Sao lưu trước để tránh mất file.
2. Cần internet để xóa MacBook không?
   Cần internet để đăng xuất Apple ID (M-series/T2) hoặc tải macOS (Intel). Dùng USB cài macOS nếu không có mạng.
3. Xóa MacBook M1 khác Intel thế nào?
   M1 dùng Erase All Content and Settings, đơn giản, tự động. Intel cần đăng xuất, vào Recovery Mode, xóa ổ thủ công.
4. Làm sao khôi phục dữ liệu sau khi xóa?
   Dùng Time Machine hoặc ổ clone (Carbon Copy Cloner) để khôi phục. Nếu không sao lưu, dữ liệu mất vĩnh viễn.
5. Xóa MacBook có cần Apple ID không?
   Cần Apple ID để đăng xuất iCloud, tắt Find My, và xóa ổ (nếu yêu cầu trong Disk Utility).
6. Có thể xóa MacBook mà không cài lại macOS?
   Không nên, vì máy sẽ không khởi động (hiển thị dấu chấm hỏi). Cài lại macOS để bán hoặc dùng tiếp.
7. Xóa Mac cũ (Mojave trở về trước) thế nào?
   Vào Recovery Mode, dùng Disk Utility xóa Macintosh HD (định dạng Mac OS Extended), rồi cài lại macOS.

Mẹo xóa MacBook và khôi phục cài đặt gốc Mac

1. Sao lưu cẩn thận: Dùng Time Machine hoặc Carbon Copy Cloner để sao lưu toàn bộ dữ liệu, kiểm tra bản sao trước khi xóa.
2. Kiểm tra Apple ID: Đăng xuất iCloud, iTunes, Find My để tránh khóa Activation Lock.
3. Dùng thiết bị tốt: Dùng Apple Magic Keyboard và Logitech MX Anywhere 3S (từ bài Top 14 bàn phím, Top 12 chuột) để thao tác mượt trong Recovery Mode.
4. Tắt FileVault: Đảm bảo tắt FileVault để chủ mới cài macOS dễ dàng.
5. Chuẩn bị internet: Kết nối Wi-Fi/Ethernet ổn định để tải macOS hoặc đăng xuất Apple ID.
6. Tạo USB cài macOS: Tải macOS Sequoia/Ventura từ App Store, tạo USB cài để dùng khi Recovery Mode lỗi.
7. Xóa dữ liệu người dùng khác: Kiểm tra tài khoản khác (nếu máy chia sẻ), sao lưu và xóa dữ liệu họ.
8. Kiểm tra máy sau xóa: Bật máy, đảm bảo hiển thị màn hình Welcome, không yêu cầu Apple ID cũ.
9. Bảo quản máy: Lau sạch MacBook bằng khăn microfiber, đóng hộp cẩn thận nếu bán.
10. Liên hệ Apple nếu lỗi: Nếu không xóa được (lỗi Activation Lock, Recovery Mode), gọi Apple Support hoặc mang đến Apple Store.

Kết luận

Xóa sạch và khôi phục cài đặt gốc MacBook, Mac là bước quan trọng để bán, tặng, hoặc sửa lỗi máy. Với MacBook M-series/T2 chạy macOS Monterey+, dùng Erase All Content and Settings để xóa nhanh, tự động cài lại macOS. Với Mac Intel không T2, bạn cần đăng xuất dịch vụ, vào macOS Recovery Mode, xóa ổ bằng Disk Utility, và cài lại macOS. Hãy sao lưu dữ liệu, kiểm tra Apple ID, và chuẩn bị internet để quá trình mượt mà. Dù bạn dùng MacBook Air M1, iMac 2017, hay Mac Pro, hướng dẫn này giúp bạn xóa MacBook an toàn, dễ dàng! Bạn đã xóa Mac bao giờ chưa? Comment chia sẻ nhé!

Xem thêm: