5G là gì? Tốc độ, phạm vi, so sánh và tất tần tật những gì bạn cần biết

5G là mạng di động thế hệ mới, nhanh hơn 4G/LTE gấp nhiều lần. Khám phá tốc độ, phạm vi phủ sóng, điện thoại 5G, và lợi ích của 5G tại Việt Nam!

5G – Mạng di động của tương lai

5G – mạng di động thế hệ thứ năm – đang dần thay thế 4G/LTE, mang đến tốc độ tải xuống và tải lên nhanh hơn, độ trễ thấp hơn, và khả năng kết nối hàng triệu thiết bị. Từ iPhone, Samsung Galaxy, đến các thiết bị IoT, 5G hiện diện khắp nơi. Nhưng 5G khác gì 4G/LTE? Và tại Việt Nam, bạn có thể trải nghiệm 5G ở đâu?

5G không chỉ là tốc độ, mà còn là nền tảng cho xe tự hành, thành phố thông minh, và y tế từ xa. Tại Việt Nam, các nhà mạng như Viettel, VNPT, MobiFone đã triển khai 5G ở nhiều thành phố lớn. Bài viết này giải thích 5G là gì, cách hoạt động, tốc độ, phạm vi phủ sóng, và lợi ích, cùng mẹo chọn điện thoại 5G. Bạn sẵn sàng khám phá?

5G là gì?

5G là thế hệ thứ năm của mạng di động, ra mắt từ năm 2019, với tốc độ nhanh hơn, độ trễ thấp hơn, và hiệu suất vượt trội so với 4G/LTE. Dưới đây là những điểm nổi bật:

• Tốc độ: Lên đến 20Gbps tải xuống, 10Gbps tải lên (theo lý thuyết).
• Độ trễ: Dưới 4ms, lý tưởng cho game online và xe tự hành.
• Hiệu suất: Kết nối 1 triệu thiết bị/km², hỗ trợ IoT và thành phố thông minh.
• Băng tần: Hoạt động trên low-band, mid-band (C-band), và mmWave, mở rộng khả năng phủ sóng.
• Tương thích: Điện thoại chỉ hỗ trợ 4G không dùng được mạng 5G.

Cập nhật từ web: Theo TechRadar, 5G đạt 2,25 tỷ kết nối toàn cầu (1/3 tổng số kết nối di động) vào tháng 10/2024.

Tại Việt Nam:

• Viettel phủ sóng 5G tại 63 tỉnh/thành (tính đến 4/2025).
• VNPT và MobiFone triển khai tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, và các khu công nghiệp.
• Mẹo từ X: “5G Viettel ở Hà Nội nhanh hơn 4G gấp 10 lần!” .

5G hoạt động như thế nào?

5G sử dụng dải tần số rộng hơn 4G/LTE, với ba loại băng tần chính:

Low-band (Sub-6GHz, dưới 2GHz)

• Đặc điểm: Tương tự tần số của 2G/3G/4G, đi xa, xuyên tường tốt.
• Ưu điểm: Phủ sóng rộng, dễ triển khai trên tháp 4G hiện có.
• Nhược điểm: Tốc độ không vượt trội, đôi khi chậm hơn 4G do chia sẻ băng tần.
• Ứng dụng tại Việt Nam: Viettel dùng low-band cho các khu vực nông thôn.

Mid-band (C-band, 2.5GHz – 3.98GHz)

• Đặc điểm: Cân bằng giữa tốc độ và phạm vi, đạt gần 1Gbps.
• Ưu điểm: Phù hợp cho thành phố, tốc độ nhanh hơn 4G gấp nhiều lần.
• Nhược điểm: Cần thêm tháp mới, phủ sóng kém hơn low-band.
• Ứng dụng tại Việt Nam: VNPT triển khai C-band tại TP.HCM, đạt tốc độ 500-800 Mbps.

mmWave (24GHz – 39GHz)

• Đặc điểm: Tần số cực cao, tốc độ lên đến 4Gbps, nhưng phạm vi ngắn (vài trăm mét).
• Ưu điểm: Lý tưởng cho sân vận động, sân bay, khu đông đúc.
• Nhược điểm: Cần hàng nghìn trạm nhỏ, khó phủ rộng.
• Ứng dụng tại Việt Nam: Chưa phổ biến, chỉ thử nghiệm tại một số khu vực như Q.1, TP.HCM.

Cập nhật từ web: CNET cho biết middle-band là “điểm ngọt” của 5G, được Viettel và VNPT ưu tiên triển khai.

Tốc độ 5G nhanh cỡ nào?

Tốc độ 5G phụ thuộc vào băng tần và điều kiện thực tế:

• Lý thuyết:
  • Tốc độ đỉnh: 20Gbps tải xuống, 10Gbps tải lên.
  • Độ trễ: Dưới 4ms, thấp hơn 4G (20-30ms).
• Thực tế:
  • Low-band: 50-100Mbps, tương đương hoặc chậm hơn 4G**.
  • Middle-band: 200-400Mbps, có thể đạt 1Gbps ở điều kiện lý tưởng.
  • mmWave: 1-4Gbps, nhưng hiếm gặp do phạm vi hạn chế.
• Tại Việt Nam:
  • Viettel: Tốc độ trung bình 150-300Mbps (middle-band, Hà Nội).
  • VNPT: Đạt 500Mbps ở TP.HCM (C-band).
  • Mẹo từ X: “5G MobiFone tải phim 4K chỉ 10 giây!” 

So với 4G/LTE:

• 4G đạt tối đa 100-150Mbps, độ trễ 20-30ms.
• 5G nhanh hơn gấp 2-20 lần, độ trễ thấp hơn, hỗ trợ nhiều thiết bị hơn.

Cập nhật từ web: The Verge báo cáo tốc độ 5G trung bình tại Mỹ là 150-200Mbps, Việt Nam tương đương ở các thành phố lớn.

Phạm vi phủ sóng 5G

5G đã phủ sóng rộng tại Việt Nam và thế giới, nhưng mức độ phụ thuộc vào nhà mạng và băng tần:

• Tại Việt Nam:
  • Viettel: Phủ sóng 63 tỉnh/thành, tập trung Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ.
  • VNPT: Có mặt tại 30 tỉnh/thành, mạnh ở khu đô thị và công nghiệp.
  • MobiFone: Phủ sóng 20 tỉnh/thành, ưu tiên TP.HCM, Hải Phòng.
• Toàn cầu:
  • T-Mobile (Mỹ): Phủ sóng 330 triệu người, middle-band đạt 75% dân số.
  • Verizon: Phủ 280 triệu người, mmWave tại 80 thành phố.
  • AT&T: Phủ 310 triệu người, C-band tại 50 thành phố.
• Thách thức: mmWave cần nhiều trạm nhỏ, khó triển khai ở nông thôn.

Cập nhật từ web: PCMag dự đoán 5G sẽ chiếm ưu thế toàn cầu vào 2027.

Mẹo kiểm tra phủ sóng:

• Xem bản đồ phủ sóng trên website Viettel, VNPT, MobiFone.
• Dùng ứng dụng Speedtest để kiểm tra tốc độ 5G tại vị trí bạn.

5G UW, 5G UC, 5G+ là gì?

Các nhà mạng dùng tên riêng để phân biệt 5G tốc độ cao (middle-band/mid-band) với 5G low-band:

• 5G UW (Verizon Ultra Wideband): Bao gồm mmWave và C-band, tốc độ 1-4Gbps, phủ 200 triệu người (3/2023).
• 5G UC (T-Mobile Ultra Capacity): Middle-band 2.5GHz, tốc độ 200-400Mbps, phủ 260 triệu người.
• 5G+ (AT&T): mmWave và C-band, tốc độ 500Mbps-1Gbps, phủ 50 thành phố.
• 5GE (AT&T): Không phải 5G, chỉ là 4G/LTE cải tiến, gây tranh cãi vì đánh lừa người dùng.

Tại Việt Nam:

• Viettel dùng ký hiệu 5G chung, chưa phân biệt middle-band/mmWave.
• VNPT thử nghiệm 5G+ tại TP.HCM, tốc độ 800Mbps.

Cập nhật từ X: “5G UC của T-Mobile nhanh hơn 5GE của AT&T cả chục lần!” 

Điện thoại 5G tốt nhất 2025

Hầu hết điện thoại mới đều hỗ trợ 5G, từ cao cấp đến giá rẻ:

• Cao cấp:
  • iPhone 16/16 Pro: Hỗ trợ low-band, middle-band, mmWave.
  • Samsung Galaxy S25/S25 Ultra: Tốc độ 5G tối ưu, middle-band mạnh.
  • Google Pixel 9/9 Pro: Tương thích 5G toàn cầu.
• Tầm trung:
  • OnePlus Nord: Low-band và middle-band, giá phải chăng.
  • Motorola Edge: Hỗ trợ 5G, hiệu năng tốt.
• Tại Việt Nam:
  • Xiaomi 14T: 5G middle-band, giá từ 10 triệu đồng.
  • OPPO Reno 10 5G: Phổ biến, tốc độ ổn định.
  • Vivo V29 5G: Phù hợp giới trẻ, giá dưới 12 triệu đồng.

Lưu ý: Một số điện thoại giá rẻ chỉ hỗ trợ low-band, không tương thích mmWave. Tại Việt Nam, mmWave hiếm nên không đáng lo.

Cập nhật từ web: Android Central khuyên chọn iPhone 16 hoặc Galaxy S25 cho trải nghiệm 5G tốt nhất.

Dùng 5G cho internet tại nhà

5G có thể thay thế Wi-Fi hoặc cáp quang, đặc biệt ở nông thôn:

• Viettel 5G Home:
  • Giá từ 250.000 VNĐ/tháng, tốc độ 100-300Mbps.
  • Phù hợp khu vực thiếu cáp quang.
• VNPT 5G Home:
  • Thử nghiệm tại Hà Nội, TP.HCM, giá 300.000 VNĐ/tháng.
  • Tốc độ 200-500Mbps, dùng router 5G.
• MobiFone:
  • Đang triển khai, dự kiến ra mắt Q3/2025.

Toàn cầu:

• T-Mobile (Mỹ): Phổ biến, giá 30 USD/tháng, tốc độ 33-182Mbps.
• Verizon: Phủ 1,700 thành phố, giá 25 USD/tháng.
• AT&T: Chưa cung cấp 5G home, chỉ có 4G FWA.

Cập nhật từ web: CNET nhận định 5G home internet “lý tưởng cho nông thôn, nhưng chưa thay thế cáp quang ở thành phố”.

Lợi ích của 5G

5G không chỉ nhanh hơn, mà còn mở ra nhiều ứng dụng mới:

• Internet tại nhà: Thay thế Wi-Fi/cáp quang, tốc độ ổn định cho streaming, gaming.
• Xe tự hành: Độ trễ thấp giúp xe giao tiếp tức thời, giảm tai nạn.
• Thành phố thông minh: Quản lý giao thông, điện, nước hiệu quả hơn.
• Y tế từ xa: Hỗ trợ phẫu thuật từ xa, giám sát bệnh nhân qua IoT.
• IoT: Kết nối hàng triệu cảm biến, từ nhà thông minh đến nông nghiệp chính xác.
• Công nghiệp: Điều khiển máy móc từ xa, tăng an toàn và hiệu quả.

Cập nhật từ X: “5G giúp nhà tôi xem Netflix 4K không lag!”

Tháp 5G trông như thế nào?

• Low-band/middle-band: Dùng tháp 4G hiện có, cao lớn, thường ở ngoại ô hoặc thành phố.
• mmWave: Trạm nhỏ (small cells), gắn trên cột điện, tường nhà, màu trắng hoặc sơn lẫn môi trường.
• Tại Việt Nam: Viettel và VNPT tái sử dụng tháp 4G cho low-band, thử nghiệm small cells mmWave tại TP.HCM.

Cập nhật từ web: The Verge cho biết small cells mmWave “sẽ phổ biến ở Hà Nội, TP.HCM vào 2026”.

5G có an toàn không?

5G an toàn với sức khỏe. Lo ngại về sóng vô tuyến đã có từ lâu, nhưng không có bằng chứng gây hại:

• Sóng 5G: Thuộc loại không ion hóa, giống 2G/3G/4G, an toàn hơn sóng ion hóa (tia X, phóng xạ).
• Tần số mmWave: Dưới 39GHz, thấp hơn nhiều so với sóng gây hại (THz, PHz).
• Công suất: mmWave dùng công suất thấp hơn radar, vệ tinh, hoặc máy quét sân bay.

Cập nhật từ web: PCMag khẳng định “5G an toàn, tương tự 4G, không gây nguy cơ sức khỏe”.

So sánh 5G và 4G/LTE

FAQ về 5G

5G nhanh hơn 4G bao nhiêu?

5G nhanh hơn 2-20 lần, đạt 200-400Mbps (middle-band) hoặc 1-4Gbps (mmWave), so với 100-150Mbps của 4G.

Tôi có cần điện thoại mới để dùng 5G?

Có, điện thoại chỉ hỗ trợ 4G không dùng được 5G. Chọn iPhone 16, Galaxy S25, hoặc Xiaomi 14T để trải nghiệm 5G.

5G có ở Việt Nam chưa?

Có, Viettel, VNPT, MobiFone phủ sóng 5G tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, và nhiều tỉnh thành.

5G có tốn pin hơn 4G không?

5G tiêu thụ pin tương đương 4G nhờ chế độ tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên, mmWave có thể tốn pin hơn ở khu vực phủ sóng yếu.

Mẹo sử dụng 5G hiệu quả tại Việt Nam

• Kiểm tra phủ sóng: Xem bản đồ 5G của Viettel, VNPT, MobiFone trước khi mua gói cước.
• Chọn điện thoại phù hợp: Ưu tiên iPhone 16, Galaxy S25, hoặc Xiaomi 14T hỗ trợ middle-band.
• Dùng gói 5G: Đăng ký gói 5G Viettel (từ 50.000 VNĐ/tháng) hoặc VNPT (từ 70.000 VNĐ/tháng).
• Tối ưu kết nối: Tắt 5G ở khu vực sóng yếu để tiết kiệm pin (Cài đặt → Mạng di động).
• Kiểm tra tốc độ: Dùng Speedtest để đo tốc độ 5G thực tế.

Mẹo từ X: “Tắt 5G khi ở nông thôn giúp pin iPhone bền hơn!”

Kết luận: 5G – Bước tiến công nghệ tại Việt Nam

5G không chỉ là mạng di động nhanh hơn, mà còn là nền tảng cho thành phố thông minh, xe tự hành, và y tế từ xa. Với tốc độ 200-400Mbps, độ trễ thấp, và phủ sóng rộng tại Việt Nam, Viettel, VNPT, MobiFone đang đưa 5G đến gần bạn hơn. Hãy chọn iPhone 16, Galaxy S25, hoặc Xiaomi 14T để trải nghiệm 5G ngay hôm nay! Bạn đã dùng 5G chưa? Chia sẻ trải nghiệm dưới đây!

Xem thêm: Cách tìm bất kỳ tệp nào trên điện thoại Android và iOS nhanh chóng