Video này thật hay giả? 5 cách đơn giản để phát hiện sản phẩm từ AI

Khi trí tuệ nhân tạo sinh (generative AI) tiếp tục phát triển với tốc độ chóng mặt, việc phân biệt những gì bạn thấy trên mạng là thật hay giả ngày càng trở nên khó khăn. Và vấn đề không chỉ nằm ở hình ảnh tĩnh – video do AI tạo ra cũng đang bùng nổ nhờ những công cụ như Sora của OpenAI hay Veo của Google. Điều này khiến việc phân định giữa sự thật và hư cấu từ AI trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Vậy làm thế nào để nhận biết video được tạo bằng AI? Hiện tại, các công cụ phần mềm hỗ trợ phát hiện video AI còn cực kỳ khan hiếm (trừ khi bạn chỉ tập trung vào deepfake có gương mặt), vì vậy trước mắt, bạn sẽ phải dựa vào khả năng quan sát của chính mình thay vì một công cụ tự động.

Để giúp bạn rèn luyện kỹ năng và biết những điểm cần chú ý, chúng tôi đã tổng hợp một số video mẫu từ Sora của OpenAI (bao gồm cả những video đi kèm trong bài nghiên cứu “Video Generation Models as World Simulators”). Dựa trên các ví dụ này, chúng ta sẽ chỉ ra một số dấu hiệu đặc trưng cho thấy video có thể được tạo bởi AI. Dưới đây là những điều bạn nên để ý:

1. Video có tuân theo các quy luật vật lý không?

Trừ khi bạn đang xem Inception, hầu hết các cảnh quay đều tuân theo quy luật vật lý. Nhưng với Sora thì không hẳn vậy. Trong bài nghiên cứu, OpenAI thừa nhận hạn chế của Sora với tư cách là một bộ mô phỏng, chẳng hạn: “Ví dụ, nó không mô phỏng chính xác vật lý của nhiều tương tác cơ bản, như việc thủy tinh vỡ.”

Một video minh họa cho điều này cho thấy kính (glass) tự bật lên không trung mà không có tác động nào rõ ràng, chất lỏng chảy xuyên qua lớp thủy tinh rắn, và chính tấm kính thì… tan biến khi chạm vào bàn.

Khi cố gắng xác định một video có được tạo bởi AI hay không, bạn nên quan sát kỹ mọi hiện tượng trong đó — không chỉ hành động chính mà cả những chi tiết diễn ra ở hậu cảnh.

Ngoài ra, hãy đánh giá cảm xúc của bạn khi xem. Khi mọi thứ diễn ra khác với lẽ thường, con người chúng ta thường cảm thấy khó chịu, một hiện tượng được gọi là thung lũng kỳ lạ. Vậy nên hãy tin vào trực giác của mình. Nếu có điều gì đó có vẻ hơi bất thường—dù bạn không thể xác định chính xác đó là gì—hãy coi đó là dấu hiệu cho thấy video đó cần được xem xét kỹ lưỡng hơn.

2. Thế giới phản ứng thế nào?

Cắn một miếng táo ngoài đời thực, một miếng táo sẽ biến mất. Nhưng điều đó không nhất thiết diễn ra trong thế giới của Sora. OpenAI lưu ý rằng “các tương tác, chẳng hạn như ăn uống, không phải lúc nào cũng mang lại những thay đổi chính xác về trạng thái của vật thể”. Vì vậy, mặc dù bạn nên theo dõi các hành động để xác định liệu một thứ có phải là AI hay không, nhưng việc theo dõi các phản ứng cũng quan trọng không kém. Có rất nhiều điều xảy ra trong video dưới đây, nhưng ở chỗ người đàn ông bước đi trên cát, có những dấu chân hiện hữu phía sau anh ta, nhưng không có dấu chân mới nào được tạo ra.

3. Có điều gì đó bất thường?

Hãy chú ý kỹ đến một video do AI tạo ra, và bạn có thể sẽ nhận thấy những điểm bất nhất. Chúng có thể quá chói mắt hoặc chỉ đơn giản là một điều gì đó thoáng qua trong suy nghĩ của bạn. Nếu là trường hợp thứ hai, hãy lưu ý điểm bạn bắt đầu cảm thấy có gì đó bất thường và xem lại thật kỹ. Trong video dưới đây, một bàn tay đang vẽ một cây hoa anh đào. Trong khi bức tranh phát triển theo các nét vẽ, có những khoảnh khắc màu sơn từ cọ vẽ đổi màu mặc dù cọ vẽ chưa bao giờ rời khỏi khung vẽ.

4. Bạn có thể tái tạo các video ở nơi khác không?

Trong một cuộc phỏng vấn với The Wall Street Journal, cựu Giám đốc Công nghệ (CTO) của OpenAI, Mira Murati, liên tục từ chối tiết lộ Sora được đào tạo dựa trên những gì ngoài “dữ liệu được cấp phép và công khai”. Bỏ qua những hậu quả về mặt đạo đức và pháp lý tiềm ẩn của việc này, điều đó có nghĩa là bạn có thể thử kỹ thuật đảo ngược một video để xem nó có phải là thật hay không.

Nick St. Pierre, một giám đốc sáng tạo và cũng là một người hâm mộ Midjourney, đã đi theo cảm nhận của mình về nguồn gốc tác phẩm của Sora. Anh đã đưa ra những gợi ý phù hợp với các video Sora mà anh đã xem và đưa chúng vào Midjourney để tạo ra hình ảnh tĩnh AI. Quả nhiên, anh đã tìm thấy hơn một chục ví dụ cho thấy video của Sora chẳng khác gì hình ảnh Midjourney chuyển động.

Nếu bạn muốn sử dụng nhiều hơn các giác quan khi đánh giá một video, hãy nghĩ ra gợi ý mà bạn tin là cần thiết để tạo ra nó. Sau đó, hãy đưa nó vào trình tạo văn bản thành hình ảnh để xem chúng giống nhau đến mức nào, và tìm kiếm trên Google để xác định các nguồn có thể đã được sử dụng cho video đó.

5. Hãy luôn cảnh giác!

Công nghệ AI chuyển văn bản thành video hiện vẫn còn rất sơ khai, và vì công nghệ này không ngừng phát triển, cách tốt nhất để tránh bị lừa là phát triển cùng với nó. Khi AI ngày càng tiến bộ và tạo ra những thước phim chân thực hơn, chúng ta sẽ cần áp dụng các công cụ và kỹ thuật mới để phát hiện nó một cách hiệu quả. Vì vậy, đừng chủ quan! Hãy chú ý đến các công cụ phát hiện và hệ thống xác minh tính xác thực mới, và đừng quên kiểm tra lại bài viết này thường xuyên—chúng tôi sẽ cập nhật khi có công cụ mới xuất hiện.