Cách phát hiện nội dung do AI tạo ra: 5 đặc điểm nổi bật bạn cần biết để phân biệt!

Viết bằng AI giờ đây có mặt ở khắp mọi nơi, tràn ngập trên mạng xã hội, trang web và email — vì vậy có thể bạn đang bắt gặp nó nhiều hơn bạn nghĩ.

Email bạn vừa nhận, bài đánh giá sản phẩm bạn đang đọc, hay bài đăng trên Reddit nghe có vẻ trang trọng một cách kỳ lạ, tất cả có thể được tạo ra bởi các công cụ như chatbot AI ChatGPT, Gemini hay Claude.

Văn bản do AI tạo ra thường trông rất trau chuốt, đôi khi quá trau chuốt, trình bày mọi ý một cách hoàn hảo trong khi duy trì một giọng điệu nhiệt tình một cách không tự nhiên.

Mặc dù các công cụ phát hiện AI hứa hẹn sẽ tìm ra văn bản được tạo ra từ máy móc, chúng thường không đáng tin cậy và bỏ lỡ những dấu hiệu tinh tế hơn, những dấu hiệu cho thấy các thuật toán đã thực hiện công việc nặng nhọc.

Bạn không cần phần mềm cao cấp hay các công cụ đắt tiền để phát hiện ra nó. Các dấu hiệu nằm ngay trong chính văn bản.

Cách sử dụng AI để viết đúng cách

Không có gì sai khi sử dụng AI để cải thiện bài viết của bạn. Những công cụ này rất xuất sắc trong việc kiểm tra ngữ pháp, gợi ý lựa chọn từ ngữ tốt hơn và giúp điều chỉnh giọng văn—đặc biệt nếu tiếng Anh không phải là ngôn ngữ mẹ đẻ của bạn.

AI có thể giúp bạn lên ý tưởng, vượt qua tình trạng bế tắc khi viết, hoặc trau chuốt bản nháp. Sự khác biệt then chốt là sử dụng AI để nâng cao kiến thức và giọng văn của chính bạn, thay vì để nó tạo ra mọi thứ từ đầu.

Vấn đề nảy sinh khi mọi người để AI làm tất cả công việc suy nghĩ và chỉ đơn thuần sao chép-dán bất cứ thứ gì nó tạo ra mà không thêm vào quan điểm riêng của họ, và đó là lúc bạn bắt đầu thấy những dấu hiệu nhận biết dưới đây.

1. Hãy để ý những câu mở đầu kiểu “Bạn đã bao giờ…”

Các công cụ viết bằng AI luôn sử dụng cùng một công thức thu hút sự chú ý. Bạn sẽ thấy những câu mở đầu như: “Bạn đã bao giờ tự hỏi…”, “Bạn có đang gặp khó khăn với…”, hoặc “Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi nói với bạn…” đi kèm với những lời hứa hẹn to lớn.

Điều này xảy ra vì các mô hình AI học từ vô số bài đăng trên blog và bài viết quảng cáo sử dụng chính xác những công thức này. Con người thật sẽ linh hoạt hơn, họ có thể đi thẳng vào một câu chuyện, chia sẻ một sự thật, hoặc chỉ đơn giản là bắt đầu nói về chủ đề mà không cần quá nhiều phần mở đầu.

Khi bạn thấy nhiều câu hỏi tu từ được nhóm lại với nhau hoặc những câu mở đầu có thể hoán đổi cho nhau giữa các chủ đề khác nhau, có khả năng bạn đang đọc nội dung do AI tạo ra.

2. Mọi thứ nghe chung chung một cách kỳ lạ

Bạn sẽ thấy những cụm từ như “nhiều nghiên cứu cho thấy”, “các chuyên gia đồng ý”, hoặc “một cuộc khảo sát gần đây đã phát hiện” mà không trích dẫn các nguồn cụ thể.

AI có xu hướng nói chung chung như “một ứng dụng phổ biến” hoặc “các chuyên gia hàng đầu trong ngành” thay vì nêu tên các công ty cụ thể hoặc những người thật. Các tác giả là con người thường đưa vào những chi tiết cụ thể, tên thương hiệu thực tế, số liệu thống kê chính xác và các tham chiếu đến những sự kiện hoặc trải nghiệm cụ thể mà họ đã trải qua.

Khi một nội dung thiếu những chi tiết cụ thể, có thể kiểm chứng này, đó thường là do AI không có quyền truy cập vào thông tin thực tế, hiện hành hoặc kinh nghiệm cá nhân.

3. Đọc giống như một thông cáo báo chí

Những bài viết của AI thường nghe rất ấn tượng thoạt nhìn, nhưng lại trở nên rỗng tuếch khi bạn xem xét kỹ lưỡng.

Bạn sẽ thấy lạm dụng quá nhiều biệt ngữ kinh doanh như “thay đổi cuộc chơi”, “tiên tiến”, “mang tính cách mạng”, và “đổi mới” rải rác khắp nơi mà không giải thích ý nghĩa thực sự của những thuật ngữ này.

Bài viết có thể sử dụng từ vựng phức tạp nhưng lại không truyền đạt ý tưởng một cách rõ ràng. Một chuyên gia là con người sẽ nói cho bạn biết chính xác tại sao một phương pháp lại hiệu quả hơn phương pháp khác, hoặc thừa nhận khi một thứ gì đó khá là khó dùng.

Nếu nội dung có vẻ như được viết để gây ấn tượng hơn là để cung cấp thông tin, thì AI có khả năng đã đóng vai trò chính.

4. Giọng văn không ngừng lạc quan

Bài viết của AI duy trì một giọng văn lạc quan, nhiệt tình một cách không tự nhiên và nhất quán trong toàn bộ bài viết.

Mỗi câu đều trôi chảy liền mạch, các vấn đề luôn dễ dàng được giải quyết và hiếm khi có sự thừa nhận rằng mọi thứ có thể phức tạp hoặc gây khó chịu.

Con người thật sẽ cảm thấy bực bội, lạc đề, và có những quan điểm mạnh mẽ. Lối viết của con người tự nhiên thay đổi về giọng điệu, lúc tự tin, lúc không chắc chắn, đôi khi bực bội hoặc mang tính trò chuyện.

Khi nội dung nghe có vẻ tích cực không ngừng và tránh mọi quan điểm gây tranh cãi, có lẽ bạn đang đọc tài liệu do AI tạo ra.

5. Thiếu sự lộn xộn của đời thực

Đây là nơi sự thiếu kinh nghiệm thực tế thể hiện rõ ràng nhất. AI có thể giải thích đúng những kiến thức cơ bản về các chủ đề phức tạp, nhưng nó thường bỏ qua những khó khăn thực tế mà bất kỳ ai đã từng làm đều biết.

Lời khuyên nghe có vẻ hoàn hảo như trong sách giáo khoa nhưng lại thiếu những hiểu biết kiểu “ừ thì, nhưng trên thực tế…” làm cho nội dung trở nên hữu ích. Các chuyên gia là con người tự nhiên sẽ đưa ra các cảnh báo, đề cập đến những cạm bẫy thường gặp hoặc giải thích tại sao lời khuyên tiêu chuẩn không phải lúc nào cũng hiệu quả trong thực tế.

Khi một nội dung trình bày các chủ đề phức tạp một cách đơn giản mà không thừa nhận những thực tế rắc rối, đó thường là vì thiếu kiến thức chuyên môn thực sự.

Đừng đổ lỗi tất cả cho dấu gạch ngang…

Mọi người rất thích chỉ trích dấu gạch ngang (em dash) như một bằng chứng cho văn bản được viết bởi AI, nhưng điều đó thật không công bằng với một dấu câu rất hữu dụng. Các nhà văn đã sử dụng dấu gạch ngang trong nhiều thế kỷ để tăng kịch tính, tạo khoảng dừng hoặc chèn thêm suy nghĩ vào câu.

Vấn đề thực sự không phải là AI có sử dụng chúng, mà là cách AI sử dụng chúng một cách không chính xác. Bạn sẽ thường thấy AI chèn dấu gạch ngang vào những chỗ mà dấu chấm phẩy sẽ phù hợp hơn, hoặc sử dụng chúng để tạo ra kịch tính giả tạo trong những câu văn tẻ nhạt.

Các nhà văn thực sự sử dụng dấu gạch ngang một cách có chủ đích để tăng cường ý nghĩa, trong khi AI có xu hướng rải chúng vào như một cách lười biếng để làm cho câu văn nghe có vẻ phức tạp hơn.

Trước khi bạn bác bỏ một nội dung là do AI viết chỉ vì dấu câu, hãy kiểm tra xem những dấu gạch ngang đó có thực sự phục vụ một mục đích cụ thể hay chúng chỉ ở đó để làm màu.