6 Cách đơn giản tối ưu hóa hiệu suất SSD của bạn

Ổ cứng SSD (Solid State Drive) hiện nay đã trở thành lựa chọn phổ biến trong cả laptop và máy tính để bàn nhờ vào khả năng lưu trữ nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, sau một thời gian dài sử dụng, hiệu suất của SSD có thể giảm đi do nhiều yếu tố khác nhau. May mắn thay, bạn có thể dễ dàng tối ưu hóa và duy trì hiệu suất của SSD để giúp nó hoạt động ổn định và bền lâu. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu 6 mẹo giúp bạn tận dụng tối đa khả năng của ổ SSD.

1. Cập nhật Firmware SSD

Giống như hệ điều hành Windows, SSD cũng cần được cập nhật firmware định kỳ để khắc phục các lỗi, cải thiện hiệu suất và bảo mật. Mặc dù các bản cập nhật firmware không xuất hiện quá thường xuyên, nhưng khi có, chúng có thể giúp tối ưu hóa ổ SSD của bạn, nâng cao tốc độ và khắc phục các sự cố liên quan đến ổ cứng.

Việc cập nhật firmware có thể cải thiện các lỗi tính toán tuổi thọ SSD sai hoặc sửa các vấn đề phần mềm ảnh hưởng đến hiệu suất ổ cứng. Để kiểm tra và cài đặt bản cập nhật firmware, bạn có thể sử dụng công cụ hỗ trợ của nhà sản xuất SSD như Samsung Magician, Crucial Storage Executive, hoặc Kingston SSD Manager. Những công cụ này sẽ giúp bạn kiểm tra xem có bản cập nhật firmware mới nào không và tiến hành cài đặt. Đặc biệt, trước khi cập nhật, bạn nên sao lưu dữ liệu quan trọng để tránh mất mát không mong muốn.

2. Tăng Cường Bộ Nhớ Cache DRAM

Nhiều SSD hiện đại được trang bị bộ nhớ DRAM (Dynamic Random Access Memory) giúp tăng tốc độ truy xuất dữ liệu và giảm thiểu hao mòn của các tế bào NAND. Bộ nhớ DRAM hoạt động như một bộ đệm giúp tăng tốc quá trình truy cập dữ liệu và kéo dài tuổi thọ của ổ cứng SSD.

Các ổ SSD không có DRAM phải lưu trữ dữ liệu trực tiếp trong các tế bào NAND, điều này khiến cho tốc độ truy cập chậm hơn và gây hao mòn cho bộ nhớ. SSD có DRAM cache giúp ổ SSD truy xuất nhanh hơn và bảo vệ các tế bào NAND khỏi bị hỏng nhanh chóng. Mặc dù các ổ SSD có DRAM thường có giá cao hơn, nhưng việc đầu tư vào một ổ SSD có DRAM cache sẽ giúp bạn cải thiện hiệu suất, đặc biệt là đối với các tác vụ yêu cầu tốc độ truy cập cao.

Để kiểm tra xem ổ SSD của bạn có DRAM cache hay không, bạn có thể kiểm tra thông số kỹ thuật trên trang web của nhà sản xuất hoặc sử dụng các công cụ như TechPowerUp’s SSD Specs Database.

3. Lên Lịch Tối Ưu Hóa Định Kỳ

Việc tối ưu hóa định kỳ cho SSD là rất quan trọng để duy trì hiệu suất của ổ cứng trong thời gian dài. SSD khác với HDD ở chỗ chúng không thể ghi đè dữ liệu đã cũ một cách dễ dàng. Thay vào đó, chúng phải trải qua một chu kỳ dọn dẹp để giải phóng các khối dữ liệu không còn sử dụng.

Trong quá trình này, Windows sử dụng lệnh Trim để giúp dọn dẹp các khối dữ liệu không cần thiết, giúp ổ SSD duy trì tốc độ ghi nhanh chóng và cải thiện hiệu suất. Nếu ổ SSD của bạn gần đầy, khả năng làm việc của nó có thể giảm đi vì nó không còn không gian để ghi dữ liệu mới một cách hiệu quả.

May mắn thay, Windows có công cụ Optimize Drives giúp bạn lên lịch tối ưu hóa ổ SSD. Bạn có thể vào menu Start và tìm kiếm Defragment and Optimize Drives để cài đặt lịch tối ưu hóa tự động cho ổ SSD của mình. Bạn có thể chọn tần suất tối ưu hóa (hàng tuần, hàng ngày hoặc hàng tháng), giúp SSD hoạt động ổn định và hiệu quả hơn.

4. Sử Dụng DirectStorage Khi Chơi Game

Nếu bạn có nhiều ổ SSD trong hệ thống Windows 11, việc chọn một ổ SSD NVMe siêu nhanh để chơi game sẽ giúp giảm đáng kể thời gian tải và độ trễ. Công nghệ DirectStorage của Microsoft cho phép GPU có thể tải dữ liệu trực tiếp từ SSD NVMe mà không cần phải qua CPU, giúp tăng tốc độ tải game và giảm độ trễ.

DirectStorage hoạt động tốt nhất khi hệ điều hành và GPU hỗ trợ công nghệ này. Hãy chắc chắn rằng ổ SSD của bạn hỗ trợ giao thức NVMe và DirectStorage. Để kiểm tra, bạn có thể vào chế độ Gaming Mode của Windows bằng cách nhấn phím Windows + G. Sau đó, kiểm tra các tính năng hỗ trợ DirectStorage trong mục Gaming Features.

Nếu bạn muốn tận dụng tối đa hiệu suất SSD khi chơi game, hãy cài đặt game vào ổ SSD NVMe hỗ trợ DirectStorage để đạt được tốc độ tải game nhanh hơn và giảm thiểu độ trễ.

5. Ngăn Chặn Chế Độ Ngủ và Tốc Độ Giảm

Khi máy tính của bạn không hoạt động trong một thời gian dài, SSD sẽ chuyển sang chế độ tiết kiệm năng lượng và “ngủ”. Mặc dù chế độ ngủ giúp tiết kiệm năng lượng, nhưng khi bạn quay lại làm việc, SSD sẽ cần vài giây để “tỉnh dậy”. Điều này có thể làm giảm hiệu suất và gây khó chịu trong quá trình sử dụng.

Để ngăn SSD chuyển sang chế độ ngủ, bạn có thể điều chỉnh các cài đặt trong Power Plan của Windows. Mở menu Start, tìm kiếm Edit power plan và chọn Change advanced power settings. Trong cửa sổ Power Options, bạn có thể thay đổi các cài đặt để SSD luôn hoạt động ở trạng thái sẵn sàng mà không chuyển sang chế độ ngủ.

Nếu bạn sử dụng laptop, có thể bạn sẽ muốn cân nhắc giảm một chút mức tiết kiệm năng lượng để bảo vệ hiệu suất SSD mà không làm giảm quá nhiều thời gian sử dụng pin.

6. Cải Thiện Hệ Thống Làm Mát Với Tấm Tản Nhiệt

Nhiệt độ là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu suất của SSD. Nếu SSD quá nóng, hiệu suất sẽ giảm và tuổi thọ của ổ cứng cũng sẽ bị rút ngắn. Các SSD PCIe 5.0 hiện nay thường xuyên sinh nhiệt cao vì tốc độ đọc/ghi rất nhanh. Để đảm bảo ổ SSD hoạt động trong phạm vi nhiệt độ an toàn, bạn có thể trang bị thêm tấm tản nhiệt (heat sink) cho ổ SSD của mình.

Tấm tản nhiệt có thể được làm từ nhôm hoặc đồng và có khả năng dẫn nhiệt tốt. Chúng giúp ổ SSD duy trì nhiệt độ trong giới hạn an toàn và đảm bảo không làm giảm hiệu suất khi ổ SSD hoạt động dưới tải cao. Nhiều SSD hiện nay đi kèm với tấm tản nhiệt ngay từ đầu, nhưng nếu ổ SSD của bạn không có, bạn có thể dễ dàng mua thêm tấm tản nhiệt với giá từ 5 đến 20 USD.

Kết Luận:

Với những mẹo trên, bạn có thể dễ dàng tối ưu hóa và duy trì hiệu suất của SSD trong suốt quá trình sử dụng. Hãy nhớ kiểm tra và cập nhật firmware, tăng cường bộ nhớ DRAM, lên lịch tối ưu hóa định kỳ, sử dụng DirectStorage khi chơi game, ngừng chế độ ngủ của SSD và cải thiện hệ thống làm mát để tối ưu hóa hiệu suất của SSD. Những bước đơn giản này sẽ giúp ổ SSD của bạn luôn chạy mượt mà và bền bỉ, mang lại hiệu suất tối ưu trong suốt thời gian dài.

Xem thêm: Đánh giá Asus TUF Gaming A14: Độ bền ấn tượng nhưng không nổi bật