Cách mạng AI PC: 18 thuật ngữ quan trọng bạn cần biết để hiểu rõ xu hướng công nghệ mới và tương lai của máy tính cá nhân

AI PC (máy tính cá nhân hỗ trợ trí tuệ nhân tạo) đang được các hãng công nghệ lớn như Microsoft, Intel, AMD, Qualcomm, và Apple quảng bá là bước tiến lớn tiếp theo trong ngành công nghệ. Với sự phát triển của AI PC, một loạt thuật ngữ kỹ thuật mới cũng xuất hiện, từ AI PC, NPU, Copilot+ PC, đến các công nghệ như DLSS, Windows Recall, Apple Intelligence, và nhiều hơn nữa. Những thuật ngữ này có thể gây bối rối, đặc biệt khi bạn đọc thông số sản phẩm, tin tức công nghệ, hoặc đánh giá laptop mới. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích chi tiết 18 thuật ngữ quan trọng liên quan đến AI PC, giúp bạn hiểu rõ xu hướng, đánh giá sản phẩm, và quyết định xem có nên đầu tư vào AI PC hay không. Hãy cùng khám phá từng thuật ngữ, từ định nghĩa, vai trò, đến ứng dụng thực tế, để nắm bắt tương lai của công nghệ máy tính cá nhân!

1. AI PC: Khái niệm cơ bản và sự nhầm lẫn

• Định nghĩa:
  AI PC là máy tính cá nhân có khả năng chạy các tác vụ AI, bao gồm xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), tạo hình ảnh AI, chạy mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), chỉnh sửa video, hoặc phân tích dữ liệu. Tuy nhiên, thuật ngữ này khá mơ hồ và gây nhầm lẫn, vì hầu hết mọi PC đều có thể chạy AI ở mức độ nào đó.
• Chi tiết:
  • Nhầm lẫn phổ biến: Các nhà sản xuất thường dùng “AI PC” để chỉ máy tính có NPU (Neural Processing Unit – đơn vị xử lý thần kinh), một thành phần phần cứng tối ưu hóa cho các tác vụ AI với mức tiêu thụ năng lượng thấp. Tuy nhiên, GPU (Graphics Processing Unit – đơn vị xử lý đồ họa) mạnh mẽ vẫn là cách nhanh nhất để chạy nhiều tác vụ AI, chẳng hạn như tạo hình ảnh AI hoặc chạy LLM. Điều này có nghĩa là một PC chơi game cũ với GPU cao cấp (như Nvidia RTX 4090) cũng có thể là một AI PC mạnh mẽ.
  • CPU cũng có thể chạy AI: Một số tác vụ AI thậm chí có thể chạy tốt trên CPU thông thường, dù tốc độ chậm hơn so với GPU hoặc NPU. Ví dụ, chạy một LLM nhỏ trên CPU có thể mất vài phút để trả lời một câu hỏi đơn giản, trong khi GPU hoặc NPU chỉ mất vài giây.
  • AI trên đám mây không cần AI PC: Bạn không cần AI PC để chạy nhiều ứng dụng AI, vì nhiều ứng dụng (như Adobe Firefly, Microsoft Copilot Pro, hoặc Google Gemini) xử lý AI trên đám mây, không yêu cầu phần cứng đặc biệt. Ví dụ, khi bạn sử dụng Copilot Pro trong Microsoft Word, toàn bộ xử lý AI diễn ra trên máy chủ của Microsoft, không phụ thuộc vào PC của bạn.
• Xu hướng:
  Do sự nhầm lẫn, ngành công nghiệp đang chuyển từ thuật ngữ “AI PC” sang các khái niệm cụ thể hơn như NPU và Copilot+ PC. Trong tương lai, khi NPU trở thành tiêu chuẩn trên mọi PC, thuật ngữ “AI PC” có thể không còn được sử dụng nhiều.
• Ứng dụng thực tế:
  • AI PC phù hợp cho các tác vụ AI cục bộ, như chạy chatbot ngoại tuyến, chỉnh sửa ảnh/video bằng AI, hoặc phân tích dữ liệu doanh nghiệp mà không gửi lên đám mây.
  • Nếu bạn chủ yếu dùng AI trên đám mây, một PC thông thường với GPU mạnh đã đủ.

2. AMD XDNA: NPU của AMD

• Định nghĩa:
  AMD XDNA là kiến trúc NPU (Neural Processing Unit) của AMD, còn được gọi là “AI Engine”, tương tự Intel AI Boost và Qualcomm Hexagon NPU.
• Chi tiết:
  • Vai trò: Được thiết kế để chạy các tác vụ AI cục bộ trên PC một cách hiệu quả về năng lượng. XDNA nhanh hơn CPU và tiết kiệm năng lượng hơn GPU khi xử lý AI, chẳng hạn như tạo nội dung, xử lý ngôn ngữ, hoặc phân tích hình ảnh.
  • Không tranh chấp tài nguyên: XDNA hoạt động độc lập, không tranh chấp tài nguyên với CPU hoặc GPU, đảm bảo hiệu suất tổng thể của hệ thống. Ví dụ, khi NPU xử lý hiệu ứng webcam AI, GPU vẫn có thể tập trung vào chơi game hoặc render đồ họa.
  • Hiện tại và tương lai:
    • XDNA có mặt trên các dòng chip AMD Ryzen 7000, với hiệu suất khoảng 39 TOPS (trillions of operations per second – nghìn tỷ phép tính mỗi giây).
    • AMD đang phát triển XDNA 2, sẽ được tích hợp vào các nền tảng tương lai như Strix Point, với hiệu suất cao hơn, đủ điều kiện trở thành Copilot+ PC (yêu cầu 40+ TOPS).
• Ứng dụng thực tế:
  • Hỗ trợ các tính năng AI cục bộ, như Windows Studio Effects (hiệu ứng webcam), tạo hình ảnh AI trong Paint, hoặc phụ đề trực tiếp ngoại tuyến.
  • Phù hợp cho laptop chạy pin, nhờ tiết kiệm năng lượng.

3. Apple Intelligence: Tích hợp AI vào hệ sinh thái Apple

• Định nghĩa:
  Apple Intelligence là tập hợp các tính năng AI của Apple, sẽ ra mắt trên macOS 15 Sequoia, iOS 18, và iPadOS 18, dành cho Mac, iPhone, và iPad.
• Chi tiết:
  • Tính năng: Bao gồm các tính năng AI cục bộ trên thiết bị (như xử lý ngôn ngữ, tạo nội dung, phân tích dữ liệu) và tích hợp với các công cụ AI đám mây như ChatGPT. Apple Intelligence được thiết kế để hoạt động liền mạch trong hệ sinh thái Apple, bao gồm trợ lý giọng nói Siri.
  • Bảo mật: Apple tập trung vào quyền riêng tư, với nhiều tác vụ AI được xử lý cục bộ trên thiết bị, không gửi dữ liệu lên đám mây. Tuy nhiên, một số tính năng (như tích hợp ChatGPT) vẫn cần kết nối internet.
  • So sánh với Copilot+ PC: Apple Intelligence là câu trả lời của Apple cho các tính năng Copilot+ PC của Microsoft, tập trung vào trải nghiệm người dùng liền mạch và bảo mật. Ví dụ, Siri có thể trả lời câu hỏi phức tạp hơn, hoặc ứng dụng Photos có thể tự động chỉnh sửa ảnh bằng AI.
• Ứng dụng thực tế:
  • Hỗ trợ người dùng Mac, iPhone, iPad trong các tác vụ như tìm kiếm thông minh, chỉnh sửa ảnh/video, quản lý email, hoặc phân tích dữ liệu cá nhân.
  • Phù hợp cho người dùng hệ sinh thái Apple, muốn trải nghiệm AI tích hợp sâu.

4. Copilot: Chatbot AI của Microsoft

• Định nghĩa:
  Copilot là chatbot AI của Microsoft, trước đây gọi là Bing Chat, dựa trên công nghệ GPT (Generative Pre-Trained Transformer) tương tự ChatGPT.
• Chi tiết:
  • Truy cập: Được ghim mặc định trên thanh tác vụ của Windows 10 và Windows 11, hoặc truy cập qua trang web Copilot (copilot.microsoft.com).
  • Xử lý trên đám mây: Copilot xử lý toàn bộ AI trên đám mây, không sử dụng NPU, GPU, hoặc CPU của máy tính. Do đó, hiệu suất của Copilot không phụ thuộc vào phần cứng PC, và trải nghiệm giống nhau trên mọi thiết bị (PC, Chromebook, smartphone).
  • Phím Copilot: Nhiều PC mới (đặc biệt là Copilot+ PC) có phím Copilot chuyên dụng trên bàn phím để truy cập nhanh.
  • So sánh với ChatGPT: Copilot tương tự ChatGPT về khả năng trả lời câu hỏi, tạo nội dung, hoặc hỗ trợ tìm kiếm, nhưng được tích hợp sâu hơn vào hệ sinh thái Microsoft (như Windows, Office).
• Ứng dụng thực tế:
  • Hỗ trợ người dùng trong các tác vụ như trả lời câu hỏi, tạo văn bản, tóm tắt nội dung, hoặc hỗ trợ tìm kiếm.
  • Phù hợp cho người dùng Windows muốn một trợ lý AI miễn phí, nhưng không cần xử lý cục bộ.

5. Copilot+ PC: Thương hiệu AI PC cao cấp của Microsoft

• Định nghĩa:
  Copilot+ PC là thương hiệu của Microsoft dành cho các PC có NPU mạnh mẽ (hiệu suất 40+ TOPS), cung cấp các tính năng AI độc quyền trong Windows mà các PC cũ với NPU yếu hơn không có.
• Chi tiết:
  • Yêu cầu phần cứng:
    • NPU đạt 40+ TOPS (hiện tại chỉ Qualcomm Snapdragon X Elite và Snapdragon X Plus đạt yêu cầu, với 45 TOPS).
    • RAM tối thiểu 16GB.
    • Dung lượng lưu trữ tối thiểu 256GB.
    • Chip tương thích (hiện tại chỉ Snapdragon X, tương lai là Intel Lunar Lake và AMD Strix Point).
  • Tính năng độc quyền (hiện tại):
    • Phụ đề trực tiếp ngoại tuyến: Tạo phụ đề thời gian thực cho video, không cần internet.
    • Công cụ tạo hình ảnh AI: Tích hợp trong Paint và Photos, cho phép tạo hoặc chỉnh sửa hình ảnh bằng AI cục bộ.
    • Hiệu ứng webcam với Windows Studio Effects: Bao gồm eye contact, làm mờ nền, lọc tiếng ồn.
  • Tính năng Windows Recall: Ban đầu được quảng bá nhưng đã bị hoãn do lo ngại quyền riêng tư (xem bên dưới).
  • Lưu ý: Copilot+ PC không cải thiện trải nghiệm chatbot Copilot (vẫn chạy trên đám mây). Tên gọi “Copilot+ PC” có thể gây nhầm lẫn, nhưng nó tập trung vào các tính năng AI cục bộ, không phải chatbot.
  • Tương lai:
    • Các chip Intel (Lunar Lake, 48 TOPS) và AMD (Strix Point) sắp tới cũng sẽ đủ điều kiện trở thành Copilot+ PC.
    • Khi NPU mạnh trở thành tiêu chuẩn, thuật ngữ “Copilot+ PC” có thể dần biến mất, vì mọi PC sẽ có khả năng tương tự.
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho người dùng cần AI cục bộ, như tạo nội dung, chỉnh sửa ảnh/video, hoặc làm việc ngoại tuyến.
  • Hiện tại, tính năng còn hạn chế, chưa đủ hấp dẫn để mua Copilot+ PC, nhưng tiềm năng lớn trong tương lai.

6. Copilot Pro: Dịch vụ trả phí nâng cao trải nghiệm AI

• Định nghĩa:
  Copilot Pro là dịch vụ thuê bao trả phí của Microsoft cho chatbot Copilot, cung cấp các tính năng nâng cao.
• Chi tiết:
  • Tích hợp Office: Cung cấp tích hợp Copilot vào các ứng dụng Microsoft Office (Word, Excel, Outlook, PowerPoint). Ví dụ, Copilot có thể tạo bản nháp email trong Outlook, phân tích dữ liệu trong Excel, hoặc tạo nội dung trong Word.
  • Ưu tiên truy cập: Người dùng Copilot Pro được ưu tiên truy cập chatbot Copilot, đảm bảo tốc độ nhanh hơn vào giờ cao điểm.
  • Tín dụng tạo hình ảnh AI: Cung cấp thêm tín dụng để tạo hình ảnh AI bằng DALL-E 3, tích hợp trong Copilot.
  • Xử lý trên đám mây: Tương tự Copilot miễn phí, Copilot Pro xử lý AI trên đám mây, không yêu cầu AI PC.
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho người dùng Office muốn tận dụng AI để tăng năng suất, như tự động hóa công việc văn phòng, phân tích dữ liệu, hoặc tạo nội dung.
  • Dành cho người dùng cần tạo hình ảnh AI thường xuyên, nhờ tín dụng bổ sung.

7. DLSS (Deep Learning Super Sampling): AI trong game

• Định nghĩa:
  DLSS là công nghệ AI của Nvidia, độc quyền cho GPU GeForce RTX, sử dụng AI để nâng cấp đồ họa trong game, cải thiện hiệu suất mà vẫn giữ chất lượng hình ảnh.
• Chi tiết:
  • Cách hoạt động: GPU render game ở độ phân giải thấp, sau đó dùng AI để nâng cấp lên độ phân giải cao hơn. Điều này cải thiện FPS (frames per second) đáng kể, đặc biệt trên các game đòi hỏi đồ họa cao.
  • Lịch sử: DLSS ra mắt từ năm 2019, là một trong những tính năng AI đầu tiên được người dùng PC đón nhận. Hiện tại, DLSS 3 là phiên bản mới nhất, hỗ trợ nhiều game hơn.
  • So sánh:
    • Windows 11 cũng cung cấp Automatic Super Resolution (dùng NPU) để nâng cấp game, nhưng hiện chỉ hỗ trợ laptop Snapdragon X. Tính năng này có thể mở rộng sang Intel và AMD trong tương lai.
    • DLSS của Nvidia vẫn vượt trội nhờ GPU RTX mạnh mẽ, nhưng Automatic Super Resolution có tiềm năng nhờ tích hợp sẵn trong Windows.
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho game thủ muốn chơi game ở độ phân giải cao (4K) mà không mất FPS.
  • Là minh chứng cho tiềm năng của AI trong cải thiện hiệu suất phần cứng.

8. Gemini: Trợ lý AI của Google

• Định nghĩa:
  Gemini là trợ lý AI của Google, tích hợp trên Android, Chromebook, và các dịch vụ Google (như công cụ tìm kiếm, trang web Gemini).
• Chi tiết:
  • Truy cập: Có sẵn trên Android, Chromebook, hoặc qua trang web gemini.google.com. Khi tìm kiếm trên Google, bạn thường thấy câu trả lời AI do Gemini cung cấp.
  • Xử lý trên đám mây: Tương tự Copilot và ChatGPT, Gemini xử lý AI trên đám mây, không phụ thuộc vào phần cứng PC. Trải nghiệm giống nhau trên mọi thiết bị (PC, smartphone).
  • Tính năng: Trả lời câu hỏi, tạo nội dung, hỗ trợ tìm kiếm, phân tích dữ liệu, hoặc tích hợp vào các ứng dụng Google (như Gmail, Docs).
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho người dùng hệ sinh thái Google, muốn một trợ lý AI miễn phí, tích hợp sâu vào tìm kiếm và ứng dụng.
  • Không yêu cầu AI PC, vì xử lý trên đám mây.

9. GPT (Generative Pre-Trained Transformer): Công nghệ đằng sau chatbot

• Định nghĩa:
  GPT là một loại mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) sử dụng mạng thần kinh nhân tạo để xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) và tạo nội dung.
• Chi tiết:
  • Nổi tiếng nhờ ChatGPT: ChatGPT là chatbot đầu tiên tạo cơn sốt toàn cầu, dựa trên công nghệ GPT. Hiện tại, các phiên bản như GPT-4 và GPT-4o là phổ biến nhất.
  • Ứng dụng: Copilot và ChatGPT đều sử dụng GPT để trả lời câu hỏi, tạo văn bản, tóm tắt nội dung, hoặc hỗ trợ lập trình.
  • “GPTs”: Thuật ngữ “GPTs” cũng có thể chỉ các chatbot tùy chỉnh cho mục đích cụ thể, chẳng hạn như trợ lý chuyên ngành (y tế, luật, giáo dục).
  • Xử lý cục bộ hoặc đám mây: GPT có thể chạy cục bộ (yêu cầu GPU hoặc NPU mạnh) hoặc trên đám mây (như Copilot, ChatGPT).
• Ứng dụng thực tế:
  • Hỗ trợ người dùng trong các tác vụ như viết bài, dịch thuật, lập trình, hoặc trả lời câu hỏi phức tạp.
  • Là nền tảng cho sự phát triển của các chatbot AI hiện đại.

10. GPU (Graphics Processing Unit): Trái tim của AI cục bộ

• Định nghĩa:
  GPU là đơn vị xử lý đồ họa (đôi khi gọi là card đồ họa, bao gồm GPU và các thành phần khác), đã tồn tại hàng thập kỷ, chủ yếu để render đồ họa.
• Chi tiết:
  • Vai trò trong AI: GPU không chỉ render đồ họa mà còn rất mạnh trong các tác vụ AI, nhờ khả năng xử lý song song. Ví dụ, GPU cao cấp (như Nvidia RTX 4090) là cách nhanh nhất để chạy AI cục bộ, chẳng hạn như tạo hình ảnh AI, chạy LLM, hoặc xử lý video AI.
  • So sánh với NPU:
    • GPU nhanh hơn NPU trong các tác vụ AI nặng, nhưng tiêu thụ nhiều năng lượng hơn, đặc biệt trên laptop chạy pin.
    • NPU tiết kiệm năng lượng hơn, phù hợp cho các tác vụ AI nhẹ (như Windows Studio Effects) và laptop di động.
  • Lợi ích:
    • GPU không chỉ chạy AI mà còn hỗ trợ chơi game, render đồ họa chuyên nghiệp, và các tác vụ khác.
    • Khi NPU xử lý AI, GPU có thể tập trung vào các tác vụ nặng khác, như chơi game hoặc chỉnh sửa video.
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho người dùng cần chạy AI cục bộ nặng, như tạo hình ảnh AI, chạy LLM lớn, hoặc chỉnh sửa video.
  • Là lựa chọn tốt nhất hiện tại cho AI cục bộ, trước khi NPU phát triển mạnh hơn.

11. Intel AI Boost: NPU của Intel

• Định nghĩa:
  Intel AI Boost là NPU của Intel, tích hợp trên các dòng chip hiện tại (Meteor Lake) và tương lai (Lunar Lake).
• Chi tiết:
  • Hiệu suất hiện tại: Meteor Lake đạt 34 TOPS, không đủ để trở thành Copilot+ PC (yêu cầu 40+ TOPS).
  • Tương lai: Lunar Lake dự kiến đạt 48 TOPS, đủ điều kiện Copilot+ PC, hỗ trợ các tính năng AI độc quyền.
  • Tính năng hiện tại: Intel AI Boost chủ yếu hỗ trợ Windows Studio Effects (hiệu ứng webcam), như eye contact, làm mờ nền, lọc tiếng ồn. Các ứng dụng AI khác cần phần mềm bên thứ ba tận dụng NPU.
  • Hạn chế: Hiện tại, tính năng AI cục bộ trên Meteor Lake còn hạn chế, chưa đủ hấp dẫn để mua AI PC.
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho người dùng laptop Intel cần hiệu ứng webcam AI tiết kiệm năng lượng.
  • Tiềm năng lớn hơn với Lunar Lake, khi hỗ trợ Copilot+ PC.

12. LLM (Large Language Model): Mô hình ngôn ngữ lớn

• Định nghĩa:
  LLM là mô hình ngôn ngữ lớn, sử dụng mạng thần kinh nhân tạo để xử lý và tạo ngôn ngữ, được huấn luyện trên khối lượng dữ liệu văn bản khổng lồ.
• Chi tiết:
  • Ví dụ: Copilot, ChatGPT, Gemini đều sử dụng LLM để trả lời câu hỏi, tạo nội dung, tóm tắt văn bản, hoặc hỗ trợ lập trình.
  • Xử lý cục bộ hoặc đám mây:
    • Đám mây: Copilot, ChatGPT, Gemini xử lý LLM trên máy chủ, không yêu cầu AI PC.
    • Cục bộ: Chạy LLM cục bộ (như GPT4All, Llamafile) yêu cầu GPU hoặc NPU mạnh, phù hợp cho bảo mật và làm việc ngoại tuyến.
• Ứng dụng thực tế:
  • Hỗ trợ người dùng trong các tác vụ như viết bài, dịch thuật, lập trình, hoặc trả lời câu hỏi phức tạp.
  • Là nền tảng cho sự phát triển của các chatbot AI hiện đại.

13. NPU (Neural Processing Unit): Trái tim của AI cục bộ

• Định nghĩa:
  NPU là đơn vị xử lý thần kinh, một thành phần phần cứng tối ưu hóa cho các tác vụ AI, nhanh hơn CPU và tiết kiệm năng lượng hơn GPU.
• Chi tiết:
  • Vai trò: NPU được thiết kế để chạy AI cục bộ một cách hiệu quả, đặc biệt trên laptop chạy pin. Ví dụ, NPU xử lý Windows Studio Effects mà không làm nóng máy hoặc giảm thời lượng pin.
  • Có mặt trên: AMD XDNA, Intel AI Boost, Qualcomm Hexagon.
  • Yêu cầu:
    • 40+ TOPS để trở thành Copilot+ PC.
    • Hiện tại, chỉ Qualcomm Hexagon (45 TOPS) đủ điều kiện, nhưng Intel Lunar Lake (48 TOPS) và AMD Strix Point sắp tới cũng sẽ đạt yêu cầu.
  • Hiển thị trong Windows: NPU hiển thị riêng trong Task Manager của Windows 11 (Performance pane), giúp người dùng theo dõi hiệu suất.
• Ứng dụng thực tế:
  • Hỗ trợ các tính năng AI cục bộ, như Windows Studio Effects, tạo hình ảnh AI, hoặc phụ đề ngoại tuyến.
  • Phù hợp cho laptop di động, nhờ tiết kiệm năng lượng.

14. Qualcomm Hexagon: NPU mạnh nhất hiện tại

• Định nghĩa:
  Qualcomm Hexagon là NPU trên chip Snapdragon X Elite và Snapdragon X Plus.
• Chi tiết:
  • Hiệu suất: Đạt 45 TOPS, đủ điều kiện Copilot+ PC, hỗ trợ các tính năng AI độc quyền (như Windows Studio Effects, tạo hình ảnh AI, phụ đề ngoại tuyến).
  • Hiện tại: Là NPU duy nhất đủ mạnh để chạy các tính năng Copilot+ PC tại thời điểm ra mắt (tháng 7/2024).
  • Tương lai: Intel Lunar Lake và AMD Strix Point sẽ cạnh tranh, nhưng hiện tại, Hexagon dẫn đầu về hiệu suất NPU.
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho người dùng laptop Snapdragon X muốn trải nghiệm AI cục bộ cao cấp.
  • Là nền tảng cho Copilot+ PC, với tiềm năng mở rộng trong tương lai.

15. RTX: GPU mạnh mẽ cho AI và game

• Định nghĩa:
  RTX là thương hiệu GPU của Nvidia (GeForce RTX), hỗ trợ ray tracing thời gian thực và các tính năng AI.
• Chi tiết:
  • Vai trò trong AI: RTX GPU là cách nhanh nhất để chạy AI cục bộ, đặc biệt với các tác vụ như tạo hình ảnh AI, chạy LLM, hoặc xử lý video AI. Ví dụ, RTX 4090 (83-100 TFLOPS) vượt xa NPU hiện tại (45 TOPS) trong các tác vụ AI nặng.
  • DLSS: RTX hỗ trợ DLSS (Deep Learning Super Sampling) từ năm 2019, dùng AI để nâng cấp đồ họa game, cải thiện FPS mà vẫn giữ chất lượng hình ảnh.
  • So sánh với NPU: RTX nhanh hơn nhưng tiêu thụ nhiều năng lượng hơn, không phù hợp cho laptop chạy pin. NPU tiết kiệm năng lượng hơn, nhưng chưa mạnh bằng RTX.
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho game thủ và người dùng cần chạy AI cục bộ nặng, như tạo hình ảnh AI, chạy LLM lớn, hoặc chỉnh sửa video.
  • Là lựa chọn tốt nhất hiện tại cho AI cục bộ, trước khi NPU phát triển mạnh hơn.

16. TOPS (Trillion Operations Per Second): Đơn vị đo hiệu suất NPU

• Định nghĩa:
  TOPS là đơn vị đo hiệu suất NPU, biểu thị số lượng phép tính mỗi giây (nghìn tỷ phép tính).
• Chi tiết:
  • Vai trò: Dùng để so sánh hiệu suất NPU giữa các nhà sản xuất (Intel, AMD, Qualcomm). Ví dụ:
    • Intel Meteor Lake: 34 TOPS (không đủ Copilot+ PC).
    • Qualcomm Hexagon: 45 TOPS (đủ Copilot+ PC).
    • Intel Lunar Lake: 48 TOPS (đủ Copilot+ PC).
  • Yêu cầu: 40+ TOPS để trở thành Copilot+ PC, hỗ trợ các tính năng AI độc quyền.
  • Tương lai: TOPS có thể không phải là thước đo duy nhất, khi các công cụ benchmark NPU phát triển. Ví dụ, hiệu suất thực tế có thể phụ thuộc vào phần mềm, không chỉ TOPS.
• Ứng dụng thực tế:
  • Giúp người dùng đánh giá hiệu suất NPU khi mua laptop hoặc PC.
  • Là tiêu chí quan trọng để xác định Copilot+ PC.

17. Windows Recall: Tính năng AI gây tranh cãi

• Định nghĩa:
  Windows Recall là tính năng AI gây tranh cãi, ban đầu là trọng tâm của Copilot+ PC, cho phép tìm kiếm lịch sử sử dụng PC bằng văn bản.
• Chi tiết:
  • Cách hoạt động: Chụp ảnh màn hình PC cứ sau 5 giây, sau đó dùng AI để phân tích và cho phép tìm kiếm lịch sử sử dụng bằng văn bản (tương tự chatbot). Ví dụ, bạn có thể tìm “tài liệu tôi mở tuần trước” hoặc “hình ảnh tôi xem hôm qua”.
  • Bảo mật:
    • Xử lý cục bộ, dữ liệu không gửi lên mạng.
    • Người dùng có thể tắt tính năng hoặc loại trừ ứng dụng (như trình duyệt, ứng dụng nhạy cảm).
    • Microsoft cam kết lưu trữ an toàn, nhưng vẫn gây lo ngại về quyền riêng tư.
  • Trì hoãn ra mắt:
    • Ban đầu được quảng bá mạnh mẽ, nhưng bị hoãn do lo ngại quyền riêng tư (tháng 7/2024).
    • Hiện đang thử nghiệm trong Windows Insider Program, dự kiến ra mắt cuối 2024.
  • Yêu cầu: Chỉ khả dụng trên Copilot+ PC (hiện tại là Snapdragon X, tương lai là Intel Lunar Lake, AMD Strix Point).
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho người dùng cần tìm kiếm lịch sử sử dụng PC nhanh chóng, như nhân viên văn phòng, sinh viên.
  • Tuy nhiên, lo ngại quyền riêng tư khiến tính năng này chưa được đón nhận rộng rãi.

18. Windows Studio Effects: Hiệu ứng webcam AI

• Định nghĩa:
  Windows Studio Effects là tập hợp hiệu ứng webcam AI, có trên Copilot+ PC và laptop Intel Meteor Lake.
• Chi tiết:
  • Tính năng:
    • Eye contact: Tạo cảm giác bạn luôn nhìn vào webcam, ngay cả khi không nhìn trực tiếp.
    • Làm mờ hoặc thay đổi nền: Tương tự Zoom, Teams, nhưng dùng NPU để xử lý.
    • Lọc tiếng ồn: Loại bỏ tiếng ồn nền trong cuộc gọi video.
  • Xử lý bằng NPU: Dùng NPU để xử lý, tiết kiệm năng lượng, nhưng chỉ hoạt động với webcam tích hợp (không hỗ trợ webcam ngoài).
  • Hạn chế:
    • Hiện tại, đây là tính năng AI cục bộ duy nhất tích hợp sẵn trên Windows 11 dùng NPU, nhưng chưa đủ hấp dẫn để mua AI PC.
    • Intel Meteor Lake hỗ trợ Windows Studio Effects, nhưng hiệu suất NPU (34 TOPS) chưa tối ưu. Lunar Lake (48 TOPS) sẽ cải thiện trải nghiệm.
  • Tương lai:
    • Khi NPU mạnh hơn, các nhà phát triển phần mềm bên thứ ba có thể tận dụng NPU để thêm tính năng AI vào ứng dụng Windows, như chỉnh sửa video, lọc tiếng ồn, hoặc phân tích dữ liệu.
• Ứng dụng thực tế:
  • Phù hợp cho người dùng thường xuyên gọi video, cần hiệu ứng webcam tiết kiệm năng lượng.
  • Hiện tại, chưa đủ hấp dẫn để mua AI PC, nhưng tiềm năng lớn trong tương lai.

Tương lai của AI PC và các thuật ngữ

• Xu hướng:
  • NPU mạnh mẽ sẽ trở thành tiêu chuẩn trên mọi PC, và các thuật ngữ như “Copilot+ PC” có thể dần biến mất khi phần cứng phát triển.
  • Các nhà phát triển phần mềm bên thứ ba có thể tận dụng NPU để thêm tính năng AI vào ứng dụng Windows, như chỉnh sửa video, lọc tiếng ồn, hoặc phân tích dữ liệu.
  • Microsoft và Apple đang tích hợp AI sâu vào Windows và macOS, yêu cầu phần cứng chuyên dụng như NPU.
• Cạnh tranh phần cứng:
  • Intel (Lunar Lake, 48 TOPS), AMD (Strix Point), và Qualcomm (Snapdragon X, 45 TOPS) đang chạy đua phát triển NPU mạnh hơn, với mục tiêu vượt qua GPU trong các tác vụ AI cục bộ.
  • Nvidia có thể tích hợp NPU vào GPU hoặc phát triển card tăng tốc AI riêng, cạnh tranh với các nhà sản xuất chip khác.
• Ứng dụng AI cục bộ:
  • AI cục bộ sẽ trở nên phổ biến hơn, nhờ NPU mạnh mẽ và nhu cầu bảo mật. Ví dụ, doanh nghiệp có thể chạy LLM cục bộ để phân tích tài liệu nội bộ, không gửi lên đám mây.
  • Các tính năng như Windows Recall, Windows Studio Effects, hoặc Apple Intelligence sẽ mở rộng, mang lại trải nghiệm AI cá nhân hóa và an toàn.

Kết luận

Hiểu rõ 18 thuật ngữ trên sẽ giúp bạn nắm bắt xu hướng AI PC, từ khái niệm cơ bản (AI PC, NPU, GPU) đến các tính năng cụ thể (Copilot+ PC, Windows Studio Effects, Windows Recall, Apple Intelligence). Hiện tại, AI PC vẫn đang phát triển, với NPU đóng vai trò quan trọng trong xử lý AI cục bộ, nhưng GPU vẫn là lựa chọn tốt nhất cho các tác vụ nặng. Nếu bạn quan tâm đến bảo mật, hiệu suất, hoặc muốn đón đầu xu hướng, AI PC là một khoản đầu tư đáng cân nhắc. Tuy nhiên, nếu nhu cầu chủ yếu là AI trên đám mây, một PC thông thường với GPU mạnh đã đủ.

Hãy theo dõi các cập nhật từ Microsoft, Intel, AMD, Qualcomm, Apple, và các nhà phát triển phần mềm để không bỏ lỡ những tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực này. AI PC có thể chưa phải là “xu hướng bắt buộc” ngay bây giờ, nhưng với tốc độ phát triển hiện tại, nó có thể trở thành tiêu chuẩn trong tương lai gần.

Xem thêm: AI PC là gì? Giải mã chi tiết xu hướng công nghệ mới và những điều bạn cần biết