7 cách Windows 11 thu thập dữ liệu của bạn và hướng dẫn chi tiết để tắt chúng

Posted by

On 19/03/2025

Bạn có bao giờ tự hỏi Windows 11 đang biết những gì về mình? Từ việc bạn lướt web, gõ phím, đến vị trí bạn đang ở, Microsoft thu thập rất nhiều dữ liệu để cải thiện hệ điều hành và cá nhân hóa trải nghiệm. Nhưng điều này có thể khiến bạn lo lắng, nhất là khi quyền riêng tư ngày càng được chú trọng. Tin tốt là phần lớn dữ liệu mà Windows 11 thu thập đều có thể tắt được. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích từng cách Windows 11 lấy thông tin của bạn và hướng dẫn từng bước để từ chối chúng – dễ hiểu ngay cả khi bạn không rành công nghệ. Hãy cùng khám phá và bảo vệ dữ liệu cá nhân của bạn ngay hôm nay!

Mục lục

Windows 11 thu thập dữ liệu như thế nào và tại sao?

Windows 11 là một hệ điều hành thông minh, được thiết kế để hoạt động mượt mà, cập nhật thường xuyên và hỗ trợ người dùng tốt hơn. Để làm được điều đó, Microsoft cần thu thập dữ liệu từ bạn. Một số dữ liệu là bắt buộc để hệ thống chạy ổn định, nhưng nhiều thứ khác là tùy chọn – nghĩa là bạn có thể quyết định có chia sẻ hay không. Dữ liệu này có thể được dùng để cải thiện tính năng, gợi ý ứng dụng, hoặc thậm chí phục vụ quảng cáo. Nếu bạn không thoải mái với việc bị theo dõi, hãy làm theo các bước dưới đây để kiểm soát quyền riêng tư của mình.

1. Dữ liệu bắt buộc (không thể tắt)

Windows 11 thu thập gì?

Microsoft gọi đây là dữ liệu “bắt buộc” – những thứ cần thiết để Windows hoạt động đúng cách:

Thông tin thiết bị: Loại máy tính (laptop, PC), model, hãng sản xuất (Dell, HP, v.v.), và cấu hình phần cứng như CPU, RAM, ổ cứng.
Dữ liệu chẩn đoán cơ bản: Báo cáo lỗi khi hệ thống gặp vấn đề lớn (ví dụ: máy bị treo, cập nhật thất bại), thông tin về phiên bản Windows (như 22H2), bản cập nhật đã cài, và danh sách ứng dụng/dịch vụ trên máy.

Tại sao Microsoft cần dữ liệu này?

Giữ cho Windows chạy ổn định và an toàn.
Phát hiện lỗi để sửa trong các bản cập nhật sau.
Đảm bảo phần cứng và phần mềm tương thích tốt.

Có thể tắt không?

Không, đây là phần không thể từ chối. Nhưng đừng quá lo – dữ liệu này chủ yếu là thông tin kỹ thuật, không phải thông tin cá nhân như tên, email hay nội dung bạn làm việc. Nếu muốn biết thêm chi tiết, bạn có thể đọc tài liệu chính thức trên trang Microsoft Learn.

2. Lịch sử duyệt web

Windows 11 thu thập gì?

Nếu bạn dùng trình duyệt Microsoft Edge, Windows 11 có thể theo dõi:

Lịch sử duyệt web: Các trang web bạn ghé thăm.
Từ khóa tìm kiếm: Những gì bạn nhập vào thanh tìm kiếm của Edge.
Thay đổi cài đặt: Ví dụ, bạn chỉnh sửa tùy chọn trong Edge ảnh hưởng đến cách tìm kiếm.

Tại sao Microsoft cần?

Cải thiện kết quả tìm kiếm và gợi ý trên Edge.
Đồng bộ trải nghiệm nếu bạn dùng tài khoản Microsoft trên nhiều thiết bị.

Cách tắt chi tiết

Nhấn tổ hợp phím Windows + I để mở Settings (Cài đặt).
Chọn Privacy & security (Quyền riêng tư và bảo mật) ở menu bên trái.
Nhấp vào Diagnostics & feedback (Chẩn đoán và phản hồi).
Tìm dòng Send optional diagnostic data (Gửi dữ liệu chẩn đoán tùy chọn) – đây là tùy chọn cho phép Microsoft thu thập dữ liệu không bắt buộc.
Chuyển thanh trượt sang Off (Tắt).

Kết quả: Windows sẽ không theo dõi hoạt động duyệt web của bạn nữa. Lưu ý: Nếu bạn dùng Chrome, Firefox hay trình duyệt khác, dữ liệu này không bị Windows ghi lại.

Mẹo bổ sung

Để chắc chắn hơn, vào cài đặt Edge (Settings > Privacy, search, and services) và tắt tùy chọn gửi dữ liệu duyệt web cho Microsoft.

3. Thông tin thiết bị kết nối

Windows 11 thu thập gì?

Windows 11 có thể ghi lại chi tiết về mọi thiết bị bạn kết nối với máy tính, bao gồm:

Thiết bị ngoại vi: Webcam, chuột, bàn phím, loa, máy in, ổ cứng ngoài, màn hình phụ, v.v.
Thông tin cụ thể: Tên thiết bị, phiên bản driver, trạng thái hoạt động (đang bật hay lỗi), thông tin Wi-Fi (tên mạng, tốc độ), và mạng cục bộ.
Thói quen sử dụng: Ứng dụng mặc định bạn chọn (như mở PDF bằng Adobe thay vì Edge).

Tại sao Microsoft cần?

Giúp Windows nhận diện và vận hành thiết bị tốt hơn.
Cải thiện tương thích giữa phần cứng và phần mềm.
Gợi ý cài đặt dựa trên cách bạn dùng máy.

Cách tắt chi tiết

Mở Settings > Privacy & security > Diagnostics & feedback.
Tìm Send optional diagnostic data.
Chuyển sang Off.

Kết quả: Microsoft ngừng thu thập thông tin về thiết bị kết nối và cách bạn dùng Windows. Bạn vẫn có thể dùng các thiết bị bình thường, nhưng Windows không gửi dữ liệu này lên máy chủ nữa.

Mẹo bổ sung

Nếu không muốn Windows tự cập nhật driver, vào Settings > Windows Update > Advanced options > Optional updates và bỏ chọn driver tự động.

4. Dữ liệu nhập liệu (gõ phím, viết tay, giọng nói)

Windows 11 thu thập gì?

Windows 11 ghi lại dữ liệu từ:

Gõ phím: Những gì bạn nhập trên bàn phím.
Viết tay (inking): Chữ viết bằng bút stylus hoặc ngón tay trên màn hình cảm ứng.
Giọng nói (dictation): Lời nói khi bạn dùng tính năng đọc chính tả.
Mẫu dữ liệu: Một số mẫu chữ viết hoặc giọng nói để cải thiện nhận diện.

Tại sao Microsoft cần?

Tăng độ chính xác của bàn phím ảo, nhận diện chữ viết tay và giọng nói (như khi dùng Cortana).
Hỗ trợ tính năng như chuyển giọng nói thành văn bản.

Cách tắt chi tiết

Vào Settings > Privacy & security > Diagnostics & feedback.
Cuộn xuống, tìm Improve inking and typing (Cải thiện viết tay và gõ phím).
Chuyển thanh trượt sang Off.

Kết quả: Windows ngừng thu thập dữ liệu nhập liệu. Điều này có thể làm giảm độ chính xác của bàn phím ảo hoặc nhận diện giọng nói, nhưng quyền riêng tư của bạn được bảo vệ hơn.

Mẹo bổ sung

Nếu không dùng tính năng đọc chính tả, tắt hẳn trong Settings > Privacy & security > Speech.

5. Hiệu suất sản phẩm và dịch vụ

Windows 11 thu thập gì?

Đây là dữ liệu đo lường (telemetry) về:

Hiệu suất thiết bị: Tốc độ phản hồi của Cortana, thời gian nhận diện khuôn mặt (Windows Hello), hay tốc độ khởi động ứng dụng.
Gợi ý cá nhân hóa: Đề xuất tiết kiệm pin (như giảm độ sáng màn hình) hoặc dùng OneDrive khi ổ cứng sắp đầy.

Tại sao Microsoft cần?

Đánh giá sức khỏe hệ thống và cải thiện hiệu suất.
Đưa ra gợi ý phù hợp với cách bạn dùng máy.

Cách tắt chi tiết

Vào Settings > Privacy & security > Diagnostics & feedback.
Tắt hai tùy chọn:
- Send optional diagnostic data.
- Tailored experiences (Trải nghiệm cá nhân hóa) – nằm ngay dưới mục dữ liệu tùy chọn.
Nhấn Apply nếu được yêu cầu.

Kết quả: Windows không còn theo dõi hiệu suất hay đưa ra gợi ý dựa trên dữ liệu của bạn.

Mẹo bổ sung

Để tắt Cortana hoàn toàn, vào Settings > Apps > Installed apps, tìm Cortana và chọn Uninstall.

6. Cách sử dụng sản phẩm và dịch vụ

Windows 11 thu thập gì?

Windows 11 ghi lại:

Ứng dụng bạn dùng: Danh sách app bạn mở, app đang chạy khi xảy ra lỗi.
Tùy chọn cài đặt: Bạn đã tắt/bật tính năng hỗ trợ nào (như mẹo sử dụng).
Gợi ý: Đề xuất bật lại cài đặt hoặc dùng ứng dụng khác (như Microsoft Store app).

Tại sao Microsoft cần?

Cải thiện độ chính xác và trải nghiệm người dùng.
Gợi ý ứng dụng hoặc cài đặt dựa trên thói quen.

Cách tắt chi tiết

Vào Settings > Privacy & security > Diagnostics & feedback.
Tắt Send optional diagnostic data và Tailored experiences.

Kết quả: Bạn không còn nhận gợi ý phiền phức từ Windows nữa.

Mẹo bổ sung

Để tắt mẹo sử dụng, vào Settings > System > Notifications và bỏ chọn Get tips and suggestions when using Windows.

7. Cài đặt phần mềm và danh sách ứng dụng

Windows 11 thu thập gì?

Windows 11 theo dõi:

Danh sách phần mềm: Ứng dụng đã cài, phần mềm chống virus, driver, lịch trình cập nhật Windows, thời gian tải xuống từ Microsoft Store.
Gợi ý ứng dụng: Đề xuất app tương tự dựa trên thói quen sử dụng.

Tại sao Microsoft cần?

Đảm bảo phần mềm tương thích và cập nhật kịp thời.
Cá nhân hóa gợi ý trong Microsoft Store.

Cách tắt chi tiết

Vào Settings > Privacy & security > Diagnostics & feedback.
Tắt Send optional diagnostic data và Tailored experiences.

Kết quả: Windows ngừng theo dõi phần mềm và gợi ý ứng dụng.

Mẹo bổ sung

Để kiểm soát cập nhật, vào Settings > Windows Update > Advanced options và tắt tải tự động nếu cần.

Bonus: Dữ liệu vị trí (Location)

Windows 11 thu thập gì?

Windows 11 dùng dữ liệu vị trí để:

Hỗ trợ Find my Device (Tìm thiết bị của tôi).
Cải thiện tìm kiếm (như gợi ý nhà hàng gần bạn).
Cung cấp thông tin thời tiết, bản đồ chính xác.
Chia sẻ với ứng dụng bên thứ ba nếu bạn cho phép.

Cách tắt chi tiết

Vào Settings > Privacy & security > Location.
Tìm Location services (Dịch vụ định vị), chuyển sang Off để tắt hoàn toàn.
Nếu chỉ muốn giới hạn: Cuộn xuống danh sách ứng dụng, tắt quyền định vị cho từng app không cần thiết (như Weather, Maps).

Kết quả: Windows không còn biết bạn đang ở đâu, nhưng các tính năng như thời tiết sẽ không chính xác nữa.

Mẹo bổ sung

Để kiểm tra ứng dụng nào dùng vị trí, nhấp See which apps have accessed your location trong cùng trang cài đặt.

Cách xem dữ liệu Windows 11 đã thu thập về bạn

Bạn tò mò muốn biết Windows 11 đang lưu những gì? Hãy làm theo cách này:

Vào Settings > Privacy & security > Diagnostics & feedback.
Bật View diagnostic data (Xem dữ liệu chẩn đoán).
Khi được yêu cầu, mở Microsoft Store, tìm Diagnostic Data Viewer và cài đặt (cần khoảng 1GB dung lượng trống).
Mở ứng dụng, bạn sẽ thấy danh sách chi tiết: dữ liệu nào được thu thập, ứng dụng nào gửi nhiều dữ liệu nhất, và thời gian ghi lại.

Lợi ích: Giúp bạn hiểu rõ mức độ theo dõi và quyết định tắt thêm nếu cần.

Mẹo bảo vệ quyền riêng tư trên Windows 11

Kiểm tra sau cập nhật: Microsoft có thể bật lại một số tùy chọn sau khi cập nhật, nên kiểm tra định kỳ trong Diagnostics & feedback.
Dùng tài khoản cục bộ: Khi cài Windows, chọn tài khoản cục bộ thay vì đăng nhập bằng tài khoản Microsoft để giảm dữ liệu đồng bộ.
Tắt Recall (nếu có): Vào Settings > Privacy & security > Recall & snapshots và tắt nếu bạn không muốn tính năng này chụp ảnh màn hình liên tục.
Cân nhắc Windows 11 Pro: Bản Pro cho phép kiểm soát dữ liệu tốt hơn – tìm key giá rẻ từ nguồn uy tín nếu cần nâng cấp.

Kết luận

Windows 11 thu thập dữ liệu để tối ưu hóa trải nghiệm, nhưng bạn không bắt buộc phải chia sẻ mọi thứ. Với 7 cách trên – từ tắt theo dõi duyệt web, thiết bị, nhập liệu, đến vị trí – bạn có thể làm chủ quyền riêng tư của mình chỉ trong vài phút. Hãy thử áp dụng ngay hôm nay để có một hệ điều hành sạch sẽ, an toàn hơn. Bạn đã tắt được bao nhiêu mục? Chia sẻ trải nghiệm hoặc đặt câu hỏi dưới bài viết để chúng tôi hỗ trợ thêm nhé! Chúc bạn thành công!