Hướng dẫn 9 cách chỉnh sửa văn bản với lệnh sed trên Linux

7. Chỉnh sửa văn bản bằng cách tận dụng biểu thức chính quy (Regex)

Biểu thức chính quy (Regex) mô tả các mẫu (patterns) thay vì các văn bản cố định. Điều này cho phép bạn nhắm mục tiêu các hình dạng dữ liệu, chẳng hạn như một từ theo sau là một số hoặc bất kỳ văn bản nào ở cuối dòng, thay vì chỉ các từ chính xác. Ban đầu, regex có vẻ đáng sợ, nhưng một khi bạn nắm vững một vài kiến thức cơ bản, nó sẽ giống như một “con dao quân đội Thụy Sĩ” giúp bạn thao tác văn bản.

Regex không chỉ dùng để làm sạch văn bản mà còn giúp bạn phát hiện các mẫu và định hình cách bạn làm việc với dữ liệu. Một số ký hiệu quan trọng bao gồm:

• ^ và $ khớp với văn bản ở đầu hoặc cuối dòng.
• Dấu ngoặc vuông như [0-9] khớp với bất kỳ chữ số nào, và [aeiouAEIOU] giúp bạn tìm hoặc xóa các nguyên âm.
• Dấu chấm . đại diện cho bất kỳ một ký tự nào.
• * và + cho phép bạn lặp lại các mẫu nhiều lần tùy ý.

Regex có thể rất chuyên sâu, nhưng ngay cả khi chỉ học một vài kiến thức cơ bản, bạn cũng có thể mở ra nhiều khả năng với các công cụ như sed.

Hãy xem xét lệnh này, dùng để đảo ngược họ và tên:

sed -E 's/^([A-Za-z]+)[[:space:]]+([A-Za-z]+)$/\2, \1/' names.txt

Nếu tệp của bạn có nội dung:

John Doe

Jane Smith

Thì đầu ra sẽ là:

Doe, John

Smith, Jane

Regex cũng giải quyết các vấn đề về tính nhất quán, như thêm số 0 vào trước các chữ số đơn lẻ hoặc xóa các khoảng trắng thừa ở cuối dòng trong các tệp nhật ký và CSV:

sed -E ‘s/\b([0-9])\b/0\1/g’ numbers.txt #add a leading zero

sed -E ‘s/[[:space:]]+$//’ file.txt #removing trailing spaces

8. Làm sạch và định dạng tệp văn bản

Các tệp văn bản lộn xộn rất phổ biến, đặc biệt là khi chúng được tạo ra từ các hệ thống Windows, Excel hoặc các chương trình xuất dữ liệu tự động. Lệnh sed có thể nhanh chóng làm sạch dữ liệu đó, giúp bạn dễ dàng đọc, chia sẻ hoặc sử dụng chúng trong các script.

Một ví dụ điển hình là việc xử lý các ký tự xuống dòng của Windows. Nếu bạn mở một tệp Windows trên Linux và thấy các ký tự ^M lạ, đó chính là ký tự xuống dòng carriage return (\r). Bạn có thể loại bỏ ký tự này ở cuối mỗi dòng bằng lệnh:

sed -i 's/\r$//' file.txt

Các ký tự tab cũng là một phiền toái phổ biến. Để chuẩn hóa tất cả các tab thành khoảng trắng, bạn có thể sử dụng lệnh:

sed -E 's/\t/ /g' file.txt

Ngoài ra, khoảng trắng không mong muốn có thể xuất hiện ở khắp mọi nơi—dòng trống, khoảng trắng thừa ở cuối dòng, hoặc khoảng cách không nhất quán giữa các từ. sed xử lý những vấn đề này một cách dễ dàng với các lệnh sau:

sed -E '/^[[:space:]]*$/d' file.txt
sed -E 's/[[:space:]]+$//' file.txt
sed -E 's/[[:space:]]+/ /g' file.txt

Lệnh đầu tiên sẽ xóa các dòng trống. Lệnh thứ hai loại bỏ khoảng trắng thừa ở cuối mỗi dòng. Lệnh cuối cùng nén nhiều khoảng trắng thành một khoảng trắng duy nhất, tạo ra một văn bản gọn gàng và đồng nhất.

9. Kết hợp với các lệnh khác

Một trong những ưu điểm lớn của sed là khả năng làm việc mượt mà với các lệnh Bash khác. Bạn có thể tận dụng nó để cắt tỉa đầu ra, trích xuất thông tin, so sánh các tệp đã xử lý và áp dụng chỉnh sửa trên nhiều tệp cùng lúc—tất cả chỉ bằng những dòng lệnh đơn giản hoặc trong các script lớn hơn.

Ví dụ, lệnh ps aux thường in ra quá nhiều thông tin. Bằng cách kết hợp nó với sed thông qua piping (|), bạn có thể chỉ giữ lại 5 dòng đầu tiên:

ps aux | sed -n '1,5p'

Bạn cũng có thể kết hợp grep và sed để trích xuất thông tin cụ thể. Chẳng hạn, nếu bạn có một tệp nhật ký chứa đầy các thông báo lỗi có dấu thời gian trong ngoặc vuông, bạn có thể sử dụng lệnh sau để chỉ trích xuất các dấu thời gian đó:

grep 'ERROR' logfile | sed -E 's/.*\[([0-9-: ]+)\].*/\1/p'

Đây chỉ là một vài ví dụ. Bạn có thể kết hợp sed với các lệnh khác như diff, find, xargs, và nhiều lệnh khác nữa. Nó giúp định hình lại các luồng văn bản phức tạp để lệnh tiếp theo có thể hoạt động hiệu quả hơn.

Từ các thao tác tìm và thay thế đơn giản đến các biến đổi phức tạp dựa trên regex, sed cung cấp các giải pháp giúp tiết kiệm vô số giờ làm việc thủ công. Tuy nhiên, giống như bất kỳ lệnh Linux nào khác, chìa khóa để thành thạo nó là thực hành hàng ngày. Sử dụng nó thường xuyên và nó sẽ sớm trở thành bản năng thứ hai của bạn.

10. Kết luận

Lệnh sed trên Linux là một công cụ mạnh mẽ và linh hoạt, giúp bạn chỉnh sửa văn bản một cách nhanh chóng và hiệu quả. Với 9 cách sử dụng được hướng dẫn chi tiết trong bài viết, bạn có thể dễ dàng thao tác với các tệp văn bản, từ thay thế chuỗi, xóa dòng, đến xử lý dữ liệu phức tạp. Việc thành thạo sed không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn nâng cao kỹ năng quản lý hệ thống của bạn.

Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách đặt lại cài đặt Google Chrome về mặc định

Nếu bạn cần thêm tài nguyên học tập, phần mềm công nghệ hoặc hỗ trợ chuyên sâu về Linux, hãy ghé thăm COHOTECH – cửa hàng cung cấp các giải pháp công nghệ tiên tiến và dịch vụ tận tâm, luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong hành trình khám phá công nghệ. Hãy để lại bình luận bên dưới để chia sẻ trải nghiệm, mẹo hay hoặc câu hỏi của bạn về lệnh sed. Đừng quên chia sẻ bài viết này đến cộng đồng yêu công nghệ để cùng nhau học hỏi và phát triển! Cảm ơn bạn đã đọc và ủng hộ!